Η ταινία “Bella” κέρδισε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Δράμας και ταξίδεψε σε όλου του κόσμου τα φεστιβάλ κερδίζοντας πολλά βραβεία. Κορυφαία στιγμή σε αυτό το ταξίδι ήταν αυτή στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.
Την ημέρα των βραβεύσεων, που δυστυχώς δεν κέρδισε το βραβείο, της μιλήσαμε μέσω skype και μας αφηγήθηκε το ταξίδι της Άνθης (της ηρωίδας της ταινίας) αλλά και εκείνης, ως γυναίκα δημιουργός.
«Όταν ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε την ταινία και γράψαμε το σενάριο ήμασταν βέβαιοι ότι είναι μια ταινία που δεν θα προχωρήσει στο εξωτερικό γιατί είχε μια καθαρά ελληνική ιδιοσυγκρασία· ελληνική ιστορία με ελληνικούς χαρακτήρες και κατά τη γνώμη μου ελληνική αισθητική. Έννιωθα ότι αυτή την ταινία πρώτον δεν θα μπορούν να την καταλάβουν νεότερα παιδιά που δεν έχουν βιώσει τη δεκαετία του ’80 και δεύτερον δεν καταλάβαινα πως θα αφορούσε τους ξένους μια τέτοια ταινία. Τελικά είχα άδικο, έπεσα έξω!» θα μας πει, ερμηνεύοντας την αποδοχή της από την Ακαδημία των Ευρωπαϊκών κινηματογραφικών βραβείων. «Tελικά, αυτό που λένε, ότι οι ταινίες με ειλικρίνεια και το θέμα της σε αφορά σαν δημιουργό και αισθάνεσαι καλά μέσα σε αυτή. Όσο τη δημιουργείς και την αναπτύσσεις, τότε αρκετός κόσμος σε κάθε σημείο του πλανήτη θα το καταλάβει αυτό και θα ακολουθήσει την ταινία σου».
«Δεν επιθυμούσα να κάνω ακριβή αναπαράσταση της δεκαετίας του ’80, ήθελα να κάνω αναπαράσταση της μνήμης μου από εκείνη την εποχή, τότε που ήμουν παιδί. Ξεκίνησα τελείως ελεύθερα να κατασκευάζω την εποχή. Το επικοινώνησα στη συνέχεια με όλη την ομάδα ώστε να θυμίζει σε όλους μας τη δεκαετία του ’80. Αυτή ήταν η πρωταρχική οδηγία μου» θα πει. «Στη συνέχεια βρήκαμε υλικά που έχουν τη φθορά της VHS και τα μοντάραμε με τα υλικά [που γυρίσαμε]».
Η αισθητική της ταινίας χαρακτηρίζεται από μια κομψότητα και χαμηλούς τόνους: «Ο χαρακτήρας της Άνθης που εκφραζόταν με αυτή τη λεπτότητα [μας βοήθησε να χτίσουμε μια ταινία που κυριαρχεί η διακριτικότητα]. Αυτό σε συνδιασμό με τη μοντέζ μου Μυρτώ Καρρά που ήξερε που να βάλει όρια για να μη βγει η ταινία γκροτέσκα».
Η αίσθηση της μοναξιάς δεν είναι ένα σημείο των καιρών και υπογραμμίζεται εύστοχα από τη φράση της Άνθης: «δεν ξέρω αν σε αγαπώ πια, ξέρω όμως ότι έχω εμμονή». «Οι καταστάσεις σε πάνε σε μια πιο κυνική αίσθηση των πραγμάτων. Και η εποχή και οι καταστάσεις σε οδηγούν στο να σκοτώσεις το ρομαντισμό σου».
Το αρχειακό υλικό της ταινίας έχει πλάνα από Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιές, κάπου εκεί στα τέλη του ’80. Ποια ευχή όμως παραμένει σήμερα κοινή για τον κινηματογράφο; «Ο κινηματογράφος περνάει μια δύσκολη εποχή, όπως όλοι μας. Αν προσαρμοστούμε, θα καταφέρουμε να τα ξεπεράσουμε [τα νέα προβλήματα] που εμφανίστηκαν αυτή την εποχή. Ο κινηματογράφος θα ξαναβρεί το δρόμο του γιατί υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη για έκφραση. Υπάρχουν πάρα πολλοί δημιουργοί. Το κοινό έχει ανάγκη να βλέπει ιστορίες. Υποστηρίζω και το streaming και τις πλατφόρμες και την τηλεόραση αλλά είναι αδύνατο να αντικαταστήσουν το σινεμά, τη συνεύρεση σε μια μεγάλη αίθουσα, μια τεράστια οθόνη. Αυτό είναι μια αξεπέραστη εμπειρία».
Δύο Ελληνικές ταινίες έφτασαν στα Ευρωπαϊκά βραβεία, κάτι που έχουμε χρόνια να δούμε. Τι συμβαίνει λοιπόν στον τοπικό κινηματογράφο και αφορά το κοινό εκτός συνόρων; «Το Ελληνικό σινεμά πάντα περνούσε εποχές κρίσης· έχουμε γαλουχηθεί με αυτό. Είναι πολύ δύσκολο να κάνεις σινεμά σε αυτή τη χώρα. Είναι σπουδαίο που υπάρχουν άνθρωποι που την «παλεύουν» ακόμα. Η κοινωνία μάς θεωρεί γραφικούς που ακόμα παλεύουμε να κάνουμε κάτι, στο οποίο πιστεύουμε. Ίσως τώρα αρχίζουν και αλλάζουν τα πράγματα με τον ΕΚΟΜΕ και την προώθηση της ελλάδας ως κινηματογραφικό προορισμό. Ίσως σιγά-σιγά αλλάζουμε αντιλήψεις και βάλουμε το σιθνεμά στις πρωτεραιότητες μας σαν κοινωνία».
Σύντομα θα μεταφέρει το βιβλίο γνωστού συγγραφέα στη μεγάλη οθόνη. Πρόκειτε για το βιβλίο του Αύγουστου Κορτώ «Μικρό Χρονικό Τρέλας» και η ΕΡΤ είναι συμπαραγωγός. «Η ταινία μας βρίσκεται στο στάδιο της χρηματοδότησης γιατί δεν έχει χρηματοδοτηθεί πλήρως και θέλουμε όσο το δυνατόν να φτιάξουμε ένα σενάριο το οποίο αφενός να είναι κοντά στη δικιά μου κινηματογραφική προσεγγυση και αφετέρου να μην προσβάλλει σε καμία περίπτωση τον συγγραφέα, τον Αύγουστο Κορτώ. Αυτό δεν είναι εύκολο αλλά το παλεύουμε και… θα δούμε».
-Δεν θα εκμεταλευτείτε τις γιορτινές μέρες, αφού όλο το βιβλίο διαδραματίζεται αυτή την περίοδο, για να κάνετε έστω μερικά γυρίσματα;
-Όχι, δεν είναι απαραίτητο να κάνουμε γυρίσματα τις γιορτινές μέρες. Ο δήμος Αθηναίων μπορεί να μας ανάψει τα φώτα οποιαδήποτε στιγμή το ζητήσουμε· απλά περιμένουμε να έχουμε όσο το δυνατόν καλύτερο σενάριο και την επαρκή χρηματοδότηση για να μπορέσουμε να την ολοκληρώσουμε.
Έχοντας αναφερθεί πολλές φορές στο παρελθόν στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες που ασκούν το επαγγελμα του σκηνοθέτη στην ελλάδα, πιστεύει ότι αυτό έχει αλλάξει; «Θα ξεκινήσω με τα θετικά και μετά θα πάω στα αρνητικά: Το θετικό είναι ότι πλέον υπάρχει από την ευρώπη μια οδηγία που λέει ότι πρέπει αν στηρίουμε τις γυναίκες γιατί βλέπουμε ότι η γυναικεία ματιά έχει ενδιαφέρον και πρέπει να την εξερευνήσουμε γιατί είναι μια νέα πνοή στο σινεμά. Από την άλλη δε μπορούμε να δουλέψουμε εύκολα ούτε στην τηλεόραση, ούτε στη διαφήμιση. Δεν ξέρω στην ΕΡΤ πόσες γυναίκες σκηνοθέτιδες υπάρχουν. Δεν είναι πολλές. Είμαστε η μειονότητα. Και στη διαφήμιση [στην πρώτη γραμμή] δεν υπάρχει καμία. Οπότε ακόμα η Ελληνική κοινωνία δε μας βλέπει σαν επαγγελματίες και αυτό είναι τραγικό».
www.ertnews.gr
Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος