Η «Μαρίκα Κοτοπούλη-Το αγρίμι» ανεβαίνει κάθε Σάββατο στις 18:30 και κάθε Κυριακή, στις 21:00, στη σκηνή του Θεάτρου Άλφα, σε μια παράσταση που αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της προσωπικότητας της μεγάλης ιέρειας του θεάτρου.
Συνέντευξη στην Ασπασία Κακολύρη
Η Δήμητρα Παπαδήμα, η οποία έχει γράψει το κείμενο, έχει αναλάβει τη σκηνοθεσία μαζί με τον Γιάννη Μποσταντζόγλου και παράλληλα υποδύεται τη μεγάλη ηθοποιό, μιλάει στη «Ραδιοτηλεόραση» για την παράσταση, που «συστήνει» στο κοινό την παθιασμένη, ασυμβίβαστη, ελεύθερη γυναίκα, Μαρίκα Κοτοπούλη, η οποία ανεβαίνει στη θεατρική σκηνή, για να πει όσα έχει να πει έξω από τα δόντια…
Έχετε γράψει το κείμενο, σκηνοθετείτε και ερμηνεύετε τη Μαρίκα Κοτοπούλη στην παράσταση. Ένας τριπλός ρόλος-πρόκληση; Πώς συνδυάζονται όλα αυτά;
Ναι, έχω γράψει το κείμενο, ύστερα από μελέτη των ημερολογίων του Ίωνα Δραγούμη, που κατέγραφε την τόσο απλή και συγχρόνως πολύπλοκη προσωπικότητα της Κοτοπούλη, σε σχεδόν καθημερινή βάση από τη στιγμή της γνωριμίας τους. Ο θαυμασμός που έτρεφε για εκείνη, ως ηθοποιό αλλά και ως άνθρωπο, με συγκίνησαν πραγματικά… Ήταν ο μόνος που κατάλαβε σε βάθος την αληθινή Κοτοπούλη! Ύστερα διάβασα την ανάλυση που επιχείρησε να της κάνει η Πηνελόπη Δέλτα, η… αντίζηλη. Γιατί «καθαρή» βιογραφία για την Κοτοπούλη δεν υπάρχει. Έτσι έγραψα το θεατρικό αυτό, όπου η Μαρίκα εκφράζεται και λέει όσα δεν είπε ή δεν γράφτηκαν ποτέ. Και όλα αυτά σαν να παίζει στη σκηνή μια ακόμα τραγωδία. Στο στοιχείο της, δηλαδή. Προσθέτοντας, συγχρόνως και το καυστικό χιούμορ που διέθετε, εκ φύσεως. Ο ρόλος μού ταιριάζει γάντι και δεν χορταίνω να τον ερμηνεύω. Με «ανεβάζει». «Το αγρίμι μου, η Μαρίκα», είναι μια εξαιρετικά σημαντική στιγμή-παράσταση για μένα! Τελικά, δεν με σκηνοθέτησα. Ζήτησα από τον Γιάννη Μποσταντζόγλου να το κάνει. Για να βάζει φρένο στον παρορμητισμό μου -και όχι μόνο. Τελοσπάντων, η «συνταγή» πέτυχε!
Ποια είναι η δική σας σκηνοθετική και ερμηνευτική προσέγγιση στο έργο;
Η σκηνοθετική και ερμηνευτική προσέγγιση στον ρόλο κινείται στα απλά και ουσιαστικά πλαίσια. Δίχως τερτίπια και πρωτοτυπίες και γι’ αυτό και η Μαρίκα «αποκαλύπτεται» τόσο «ζωντανή» στη σκηνή. Στην παράστασή μας, η Κοτοπούλη ξεριζώνει την ψυχή της για να ερμηνεύσει τον εαυτό της και να αποτυπώσει την πραγματικότητα από τη δική της σκοπιά.
Η ιέρεια της θεατρικής τέχνης Μαρίκα Κοτοπούλη, εκτός από την ερμηνευτική δεινότητα που διέθετε, ήταν και μια παθιασμένη γυναίκα. Ποιες πτυχές της προσωπικότητάς της αποκαλύπτονται στο έργο;
Η Κοτοπούλη ήταν μια βαθιά μοναχική γυναίκα, περιτριγυρισμένη, από θαυμαστές. Και η μοναξιά θέλει «καλούπωμα» για να μη στην αρπάξουν! Εξαιρετικά ευαίσθητη, κάλυπτε αυτήν την ευαισθησία, που τη θεωρούσε μειονέκτημα, πίσω από έναν κυνισμό και μια αγορίστικη συμπεριφορά, για να «ερεθίσει» την αριστοκρατία, που τη θαύμαζε ως καλλιτέχνιδα, αλλά την περιφρονούσε ως γυναίκα. Το πετύχαινε, αλλά συγχρόνως μάτωνε και η ίδια. Αγάπησε με πάθος τον Δραγούμη και του δόθηκε, γνωρίζοντας -λες από την αρχή- το φινάλε της ιστορίας τους. Γιατί διέθετε και φοβερό ένστικτο. Για μένα η Μαρίκα τσαλαβουτούσε μέσα στο αίσθημα της ματαιότητας.
Ο παράφορος έρωτας είναι -θεωρείτε- πηγή έμπνευσης και δημιουργίας ή πολλές φορές μπορεί να είναι και καταστροφικός;
Ο παράφορος έρωτας είναι φωτιά. Καίγεσαι! Ώσπου να γίνεις στάχτη δημιουργείς, και στην περίπτωση της Κοτοπούλη, ξέρω και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις, μεγαλουργείς. Η Μαρίκα, τελικά, επέζησε και ξεπετάχτηκε μέσα από τις στάχτες που της άφησε η δολοφονία του Δραγούμη, εκείνο τον Ιούλιο του 1920.
Ποιες είναι οι αντιδράσεις του κοινού; Εκπλήσσονται από τις ενδεχομένως άγνωστες πτυχές της προσωπικότητας και της ερωτικής ιστορίας της μεγάλης πρωταγωνίστριας;
Για πρώτη φορά, στα τριάντα χρόνια πορείας μου, αντιλαμβάνομαι τόσο έντονα το σοκ των θεατών. Σοκάρονται. Αυτή είναι η σωστή λέξη. Μένουν ακίνητοι, αποσβολομένοι! Όπως μου λένε χαρακτηριστικά. Δεν βλέπουν μόνο, ακούνε, μαθαίνουν και κυρίως αισθάνονται…
Λίγα λόγια για το έργο
Η Μαρίκα Κοτοπούλη, η μεγάλη ιέρεια του θεάτρου, η παθιασμένη, η ασυμβίβαστη, η ελεύθερη γυναίκα, το γεννημένο «αγοροκόριτσο». Πιστός της συνεργάτης ο Μητσάκος, (Δημήτρης Μυράτ), που δεν την αφήνει από το μάτι του παρά τα δώδεκα, μόλις, χρόνια του. Η Μαρίκα μένει… γυμνή μπροστά στον ταραχώδη, αταίριαστο, έρωτά της για τον αριστοκράτη Ίωνα Δραγούμη. Εξαρτημένη για χρόνια από εκείνον και τη μορφίνη, αφήνεται σε μια παραζάλη από όργια και ουσίες, για να σωθεί από μια κοινωνία που την αμφισβητεί, αλλά κυρίως για να δραπετεύσει από τον εαυτό της.
Φέτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη δολοφονία του Δραγούμη, και η παράσταση θίγει αυτό το γεγονός. Το καλοκαίρι του 1920, σε ηλικία 33 χρόνων, η Μαρίκα Κοτοπούλη περιμένει για είκοσι τρεις μέρες στο καμαρίνι της τον Δραγούμη. Όταν αυτός δεν έρχεται τον ψάχνει στο κοινό, κρατάει κενή τη θέση του στο κέντρο της πλατείας αλλά και τη διπλανή για το καπέλο του. Η άδεια θέση, για είκοσι τρεις ολόκληρες ημέρες, τη φτάνει στο σημείο να ξεπερνάει ακόμα περισσότερο τα όριά της. Παίζει τους ρόλους της με απίστευτη δύναμη, σαν θηρίο στο κλουβί που σπάει τις σιδεριές του κατεστημένου και ελευθερώνεται. Βρίζει, καταριέται, αυτοσαρκάζεται.
Ώσπου, κατά τη διάρκεια της παράστασης μαθαίνει για τον θάνατο του αγαπημένου της Ίωνα Δραγούμη. 23 μέρες της το κρατούσαν κρυφό. Γαντζωμένη στο σανίδι του θεάτρου ουρλιάζει «Μήτσο, την αλήθεια, όταν παίζω την Ορέστεια, βγάζω τέτοιο σπαραγμό;» Αυτή είναι η θεατρίνα. Θέατρο ίσον ζωή. Ζωή ίσον θέατρο.
Κείμενο: Δήμητρα Παπαδήμα
Σκηνοθεσία: Δήμητρα Παπαδήμα-Γιάννης Μποσταντζόγλου
Σκηνικά-Κοστούμια: Χριστίνα Οικονόμου
Φωτισμοί: Γιώργος Φωτόπουλος
Μουσική επένδυση: Χρήστος Στεργίου
Ερμηνεία: Δήμητρα Παπαδήμα
Μαζί της ο Γιάννης Μποσταντζόγλου
Βοηθός παραγωγής: Μαρία Παπαδήμα
Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Κάθε Σάββατο στις 18:30 και Κυριακή στις 21:00
www.ert.gr
Ασπασία Κακολύρη