«Η μετάνοια σημαίνει απάρνηση του εγώ με όλους τους μηχανισμούς που δημιούργησε για να κρατηθεί στη ζωή και να αποφύγει τη σκέψη του θανάτου» αναφέρει στο μήνυμα της Κυριακής ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κος Παντελεήμων. Στο ίδιο μήνυμα σημειώνει «Μετάνοια σημαίνει επιστροφή στο Θεό. Η αυτοκριτική είναι το πρώτο σκαλοπάτι, στόχος τελικός η επιστροφή στο Θεό και στην εναρμόνιση της ζωής μας με το θείο θέλημά Του έτσι όπως μας αποκαλύφθηκε μέσα στην ιστορία δια του Ιησού Χριστού». Αποτέλεσμα, όπως σημειώνει ο Μητροπολίτης, η αλλαγή του τρόπου ζωής, η αλλαγή πορείας που θα έχει κατεύθυνση και κέντρο όχι το εγώ, αλλά τον Θεό.
Το πλήρες κείμενο έχει ως εξής:
«Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ποὺ πρὶν ἀπὸ λίγες μέρες γιορτάσαμε, ἀποτελεῖ τὴν ἀνατολὴ τοῦ Ἠλίου τῆς δικαιοσύνης καὶ σημαίνει τὴν ἀπαρχὴ ὑπαρξιακοῦ καὶ σωστικοῦ διαλόγου τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο ποὺ θέλει νὰ ξεφύγει ἀπὸ τὸ σκοτάδι τοῦ μίσους καὶ τῆς καταστροφῆς καὶ νὰ ἀντικρύσει τὸ φῶς τῆς θείας ἀγάπης.
Μετὰ τὴν λυτρωτικὴ αὐτὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ μέσα στὴν ἱστορία τοῦ ἀν-θρωπίνου γένους προβάλλει ἀσφαλῶς κάποιο χρέος γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Ποιό εἶναι τὸ χρέος αὐτὸ, μᾶς τὸ διακηρύττει ὁ Χριστὸς στὰ πρῶτα λόγια ποὺ πρό-φερε ὅταν ἄρχισε τὸ λυτρωτικὸ ἔργο του καὶ ποὺ τὸ συνοψίζει ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος στὴν ἀκόλουθη φράση τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς: «Μετανοεῖτε, ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν».
Τί εἶναι ὅμως ἡ μετάνοια ἔτσι ὅπως τὴ διακηρύττει ὁ Χριστός; Εἶναι ἁπλῶς ἡ ἀλλαγὴ σκέψεων, ἢ ἡ ἀλλαγὴ τρόπου ζωῆς; Εἶναι ὁ αὐτοέλεγχος καὶ ἡ αὐτοκριτική, ὅπως τὴ σύστησαν πολλοὶ ἀρχαῖοι φιλόσοφοι; Ἡ μετάνοια γιὰ τὸν Χριστό εἶναι κάτι πολὺ περισσότερο ἀπὸ ὅλα αὐτά. Ὁ φόβος τοῦ θανάτου δημιούργησε μέσα στὸν ἄνθρωπο τὴν ἐπιθυμία γιὰ διασφάλιση τοῦ ἐγώ του, τὴ δίψα γιὰ ζωὴ καὶ γιὰ ἐπιτυχία. Ὅλα αὐτὰ εὐνόησαν τὸν ἀνθρωποκεντρισμὸ τοῦ προχριστιανικοῦ κόσμου.
Ἡ μετάνοια σημαίνει ἀπάρνηση τοῦ ἐγὼ μὲ ὅλους τοὺς μηχανισμοὺς ποὺ δημιούργησε γιὰ νὰ κρατηθεῖ στὴ ζωὴ καὶ νὰ ἀποφύγει τὴ σκέψη τοῦ θανάτου. Μετάνοια σημαίνει ἐπιστροφὴ στὸ Θεό. Ἡ αὐτοκριτικὴ εἶναι τὸ πρῶτο σκαλοπάτι, στόχος τελικὸς ἡ ἐπιστροφὴ στὸ Θεὸ καὶ στὴν ἐναρμόνιση τῆς ζωῆς μας μὲ τὸ θεῖο θέλημά Του ἔτσι ὅπως μᾶς ἀποκαλύφθηκε μέσα στὴν ἱστορία διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀποτέλεσμα, ἡ ἀλλαγὴ τοῦ τρόπου ζωῆς, ἡ ἀλλαγὴ πορείας ποὺ θὰ ἔχει κατεύθυνση καὶ κέντρο ὄχι τὸ ἐγώ, ἀλλὰ τὸν Θεό.
Στὸ πρῶτο κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ ἡ ἀνάγκη τῆς μετανοίας προσδιορίζεται καί ἀπὸ κάποια ἄλλη πραγματικότητα: ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι «ἤγγικεν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ». Οἱ ἄνθρωποι προτρέπονται καὶ καλοῦνται νὰ μετανοήσουν, ὄχι γιὰ νὰ ἔλθει ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ γιατὶ ἤδη ἦλθε.
Ἔτσι, ἡ μετάνοια παρουσιάζεται ἐδῶ στά λόγια τοῦ Χριστοῦ σάν ἡ ἀπάντηση τοῦ ἀνθρώπου στή λύτρωση πού τοῦ προσφέρει ὁ Θεός, σάν ἡ ἔσχατη δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά ἀποκτήσει νόημα καί νά γίνει κτῆμα τοῦ καθενός, αὐτό πού ὁ Θεός προσφέρει σέ ὅλους, μέ τήν προϋπόθεση αὐτή ἡ λύτρωση νά γίνει ἀποδεκτή.»
www.ert.gr
Μαρία Νικολάου