Οι συνομιλίες για την κατάρτιση μιας παγκόσμιας συμφωνίας για την καταπολέμηση μελλοντικών πανδημιών συνεχίζονται, ωστόσο υπάρχει ο φόβος ότι το προσχέδιο της συνθήκης δεν θα εκδοθεί απόψε το βράδυ. Οι διαπραγματευτές από τα 194 κράτη-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) ήλπιζαν να έχουν ένα τελικό προσχέδιο μέχρι το τέλος της Παρασκευής (10/05), με σκοπό την έγκριση του νομικά δεσμευτικού κειμένου στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας αργότερα αυτόν τον μήνα.
Στόχος της συμφωνίας, παράλληλα με μια σειρά από επικαιροποιήσεις των υφιστάμενων κανόνων για την αντιμετώπιση των πανδημιών, είναι η ενίσχυση της παγκόσμιας άμυνας έναντι νέων παθογόνων μετά την πανδημία COVID-19 η οποία σκότωσε εκατομμύρια ανθρώπους. Ωστόσο, υπήρξαν σοβαρές διαφωνίες καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ιδίως όσον αφορά την ισότητα στην περίθαλψη. Το υπουργείο Υγείας της Βρετανίας δήλωσε ότι θα υπέγραφε μια τέτοια συμφωνία μόνο εάν ήταν «σταθερά προς το εθνικό συμφέρον του Ηνωμένου Βασιλείου και σεβόταν την εθνική κυριαρχία του». Επίσης, πολλές αναπτυσσόμενες χώρες διαμαρτύρονται λέγοντας ότι είναι άδικο να παρέχουν δείγματα ιών προκειμένου να βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων εμβολίων και θεραπειών και στη συνέχεια να μην μπορούν να τα προμηθευτούν.
«Αυτή η συνθήκη για την πανδημία είναι μια πολύ υψηλών προθέσεων επιδίωξη, αλλά δεν λαμβάνει υπόψη τις πολιτικές πραγματικότητες», δήλωσε η Σάρα Ντέιβις, καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Griffith της Αυστραλίας.
Για παράδειγμα, η συμφωνία προσπαθεί να αντιμετωπίσει το θέμα που προέκυψε με την ανισότητα στην πρόσβαση των εμβολίων κατά του κορονοϊού, κάτι που σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΠΟΥ Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους, ισοδυναμεί με «καταστροφική ηθική αποτυχία». Το προσχέδιο αναφέρει ότι ο ΠΟΥ θα πρέπει να λαμβάνει το 20% της παραγωγής προϊόντων που σχετίζονται με την πανδημία, όπως τεστ, θεραπείες και εμβόλια και προτρέπει τις χώρες να αποκαλύπτουν τις συμφωνίες τους με ιδιωτικές εταιρείες.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ωστόσο ότι δεν θα υπάρξουν σχεδόν καθόλου συνέπειες για τις χώρες που δεν θα συμμορφώνονται.
«Δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός εντός του ΠΟΥ που να μπορεί να ‘τιμωρήσει’ τις χώρες που αποφασίζουν να μην ενεργήσουν σύμφωνα με τη συνθήκη», επεσήμανε η Ντέιβις.
Ο Άνταμ Κάμραντ-Σκοτ, ειδικός σε θέματα παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, δήλωσε ότι, όπως και με τις παγκόσμιες συμφωνίες για το κλίμα, το προσχέδιο συνθήκης για την πανδημία θα παρέχει τουλάχιστον ένα νέο φόρουμ για τις χώρες που θα προσπαθούν να λογοδοτήσουν η μία στην άλλη και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εξηγήσουν τι μέτρα έχουν λάβει.
Η συνθήκη για την πανδημία «δεν θα υπαγορεύει σε μια κυβέρνηση τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει» δήλωσε ο Ρόλαντ Ντρις, συμπρόεδρος της επιτροπής διαπραγμάτευσης του ΠΟΥ για τη συμφωνία.
Υπάρχουν νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις στο πλαίσιο των Διεθνών Υγειονομικών Κανονισμών, συμπεριλαμβανομένης της ταχείας αναφοράς επικίνδυνων νέων κρουσμάτων. Αλλά αυτές έχουν παραβιαστεί επανειλημμένα, μεταξύ άλλων από αφρικανικές χώρες κατά τη διάρκεια των επιδημιών του Έμπολα και από την Κίνα στα αρχικά στάδια της πανδημίας COVID-19.
Ορισμένες χώρες φαίνεται να προσπαθούν να εξασφαλίσουν τη συνεργασία των άλλων χωρών. Τον περασμένο μήνα, η αμερικανική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα βοηθήσει 50 χώρες να αντιμετωπίσουν νέα κρούσματα και να αποτρέψουν την παγκόσμια εξάπλωση.
www.ertnews.gr
Εύη Τσιριγωτάκη