Τίλντα Σουίντον: Αποκλειστική συνέντευξη με μια μοναδική καλλιτέχνιδα

Tilda Swinton

Μια συνάντηση με την Τίλντα Σουίντον είναι περισσότερο σαρωτική από αυτό που υποψιάζεστε· και πιστέψτε με, ο πήχης των προσδοκιών μου ήταν ήδη ψηλά. Η τελευταία μας συνάντηση ήταν ήδη αρκετά χρόνια πριν, λίγο καιρό μετά τη βράβευση της με Όσκαρ Δεύτερου Γυναικείου Ρόλου. Τότε μου είχε κάνει εντύπωση που απεύθυνε το λόγο στον καθένα μας με το μικρό του όνομα, το οποίο θυμόταν και καθ’ όλη τη διάρκεια της κουβέντας. Αυτή τη φορά, τον πρώτο λόγο είχε η ουσιαστική της πρόθεση για ανθρώπινη επαφή.

Η κουβέντα μας ξεκίνησε με ένα σχόλιο πάνω στο κοινό ελληνικό και βρετανικό ρητό «μπαίνω στα παπούτσια σου», το οποίο παραποίησα για να ρωτήσω αν τελικά το να μπαίνει κάποιος στα ρούχα του άλλου, σηματοδοτεί και ένα κάποιο παράλληλο βίωμα. Εμπνευσμένος από το πρότζεκτ που θα ανεβάσει σε λίγες μέρες στη «Στέγη», φορώντας κουστούμια που έντυσαν σημαντικούς επαγγελματίες αλλά και δεύτερους ρόλους ερασιτεχνών στα έργα του Παζολίνι, βυθιστήκαμε στον κόσμο του αλλά και τη δημιουργική της φαντασία.

@alexlizardos Η #tildaswinton βρέθηκε στο φεστιβάλ του Μαρόκο και μας μίλησε για την παράσταση της στην Αθήνα στη #stegi που εμπνέεται από τα κουστούμια του #pasolini μεγαλύτερο μέρος της συνέντευξης που θα δημοσιευτεί στο @ERT NEWS θα υπάρχουν και οι αναφορές της στον καρδικό φίλο της #derekjarman αλλά και στον #maestro @pedro Almodovar Cabellero #pedroalmodovar #eldeseo ο @apollonbollas ήταν εκεί και την επιμέλεια του κειμένου στο site ανέλαβε η @Dafni Scaglioni ♬ πρωτότυπος ήχος – alexlizardos

«Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι» θα πει «ήταν μια τόσο σημαντική φιγούρα για τον Ντέρεκ Τζάρμαν. Γνώριζα ελάχιστα πράγματα για αυτόν και το έργο του ως φοιτήτρια. Όταν όμως άρχισα να συνεργάζομαι με τον Ντέρεκ, έγινε ένα είδος «ταλισμάν» [τοτέμ]. Η πρώτη ταινία που έκανα με τον Ντέρεκ ήταν το «Caravaggio». Μελετούσαμε σε βάθος τη φιγούρα του Άγιου Ματθαίου από την ταινία του Παζολίνι. Έγινε ένα είδος πρότυπου που μελετούσαμε ασταμάτητα κατά τη διάρκεια της ταινίας».

Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι © Ruediger Glatz

Τί όμως της χάρισε ο Παζολίνι; «Αυτό που παίρνω από τον Παζολίνι είναι κάτι τόσο ενεργό και παρών και σύγχρονο. Το να δουλεύω με τα [πρωτότυπα] κοστούμια των ταινιών του από τον Ντανίλο Ντονάτι, είναι σαν να μελετώ «γλυπτά». [Τα ρούχα του] είναι ζωντανά γλυπτά σε μορφή ρούχων, δεν είναι απλώς «ένα κομμάτι ρούχο». Αυτή η παράσταση που ο Ολιβιέρ Σαγιάρ και εγώ καταφέραμε να κάνουμε, το «Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι», με εμπνέει συνεχώς, καθώς αυτά τα ρούχα είναι σαν ζώα που έχουν βγει στο λιβάδι, βρήκαν τη στιγμή τους στον ήλιο. Μπορεί να ήταν σε μια σκηνή, ή ίσως σε δύο σκηνές, ή ακόμα και σε ένα καρέ στην ταινία, και μετά τα απομάκρυναν. Και τώρα τα φέρνουμε ξανά [στο προσκήνιο] και τους δίνουμε ζωή».

Σχετικά με τη διαχρονικότητα στο έργο του Παζολίνι, ιδωμένο μέσα από τα κουστούμια και τους κομπάρσους, αναφέρει: «Νομίζω ότι ο Παζολίνι γνώριζε αυτό για το έργο του Ντανίλο Ντονάτι, γι ‘αυτό ήθελε να συνεργαστεί μαζί του. Ό,τι δουλειά έκανε με τον Παζολίνι, έπαιρνε ζωή. Όλα τα αξεσουάρ, και όλοι οι άνθρωποι φυσικά, -συνήθως δούλευε συχνά με μη ηθοποιούς- φέρνουν [και παίρνουν] ζωή σε όλα του τα πλάνα. Αυτό το στοιχείο κάνει το έργο του να είναι τόσο σύγχρονο. Θέλω να πω, βλέπεις ξανά τις ταινίες του Παζολίνι τώρα και φαίνεται σαν να έγιναν την περασμένη εβδομάδα».

Πώς αισθάνεται όμως που για πρώτη φορά θα βρεθεί στην Αθήνα και μάλιστα με μία παράσταση; «Δεν έχω πάει ποτέ στην Αθήνα, οπότε έχω αγωνία πραγματικά και περιμένω με ανυπομονησία να έχω διάλογο με το κοινό εκεί. Και δεν ξέρω ιδιαίτερα τι σημαίνει ο Παζολίνι για το ελληνικό κοινό, αλλά θα το ανακαλύψουμε», είπε.

Στο masterclass της στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μαρακές, όπου την συναντήσαμε, αναφέρθηκε στην απώλεια αγαπημένων προσώπων της καθώς ορίζει τους συνεργάτες της ως ένα μέρος ευρύτερης οικογένειας. Ήθελα να μάθω τις σκέψεις της για τα αγαπημένα άτομα που έχουν φύγει από ζωή της και η ίδια έχει συνθέσει νοητά έναν μοναδικό τρόπο σύνδεσης. «Τι υπέροχη ερώτηση! Ξέρετε, η τελευταία ταινία που έκανα με την Τζοάννα Χογκ, «Η Αιώνια Κόρη», είναι μια ιστορία φαντασμάτων, και συνειδητοποιώ τόσο συχνά ότι η προσφορά μου, το έργο μου αυτή την περίοδο, είναι για φαντάσματα. Είναι κάπως μια αποκάλυψη για το γεγονός ότι νιώθω περιτριγυρισμένη από φαντάσματα και με μεγάλη αγαλλίαση τα αναζητώ αέναα. Και οι αγαπημένοι άνθρωποι που έχασα, όπως ο Ντέρεκ Τζάρμαν για παράδειγμα, τον [ανα]καλώ καθημερινά. [Ανάμεσα τους ανακαλώ και τους] Ντέιβιντ Μπάουι, Τζον Μπέργκερ και πολλούς ακόμα, συμπεριλαμβανομένων των γονιών μου, φυσικά. Υπάρχει πραγματικά μια αίσθηση ότι όλοι είναι εδώ. Δεν επικοινωνούμε σε ευθεία γραμμή, αλλά δεν μας εγκατέλειψαν. Παράλληλα πρέπει να προχωράμε προς τα εμπρός».

Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ και o Μπαλενθιάγκα δημιούργησαν το περιβάλλον μιας εκπληκτικής ιστορίας για τη διασκευή του θεατρικού κειμένου της «Ανθρώπινης Φωνής» του Κοκτώ, που μεταφέρθηκε κινηματογραφικά σε μια ταινία μικρού μήκους, την πρώτη αγγλόφωνη ταινία του Μαέστρο. Ο ίδιος φάνηκε να εμπιστεύεται την Τίλντα για ένα βήμα που δείλιαζε να κάνει για πάνω από 40 χρόνια (είχε προτάσεις να μεταφέρει τη δεκαετία του ’80 και τις «Αμαρτωλές Καλόγριες» και το «Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης» σε Αμερικανική έκδοση).

«[Πήρα] τόσα πολλά μαθήματα από αυτόν. Ο Πέδρο είναι ένας από αυτούς τους δασκάλους, όπως αναφέρετε, το έργου του το γνώριζα πολύ καλά. Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα μπορούσα να είμαι στα κινηματογραφικά καρέ του, γιατί δεν έχει κανέναν στις ταινίες του που να μοιάζει με εμένα και να μιλάει όπως εγώ. Και έτσι όταν με ρώτησε αν ήθελα να συνεργαστώ μαζί του, έμεινα αποσβολωμένη και το θεώρησα απίστευτα τιμητικό, όμως παράλληλα αισθανόμουν και λίγο μπερδεμένη. Πώς μπορεί κανείς να μπει στον κόσμο του Πέδρο Αλμοδόβαρ; Αυτό που έμαθα από τον ίδιο είναι ότι αυτός ο κόσμος είναι κάτι ολοκληρωμένο. Το έχει στο μυαλό του πριν αρχίσετε τη συνεργασία, αλλά χρειάζεται και εσένα για να το ολοκληρώσει. Βασικά το μόνο που χρειάζεται από εσένα είναι να πιστέψεις σε αυτόν τον κόσμο. Δεν χρειάζεται απαραίτητα κάτι ξεχωριστό από εσένα, αλλά χρειάζεται… εσένα! Είναι σαν ένας μουσικός ή ακόμα καλύτερα ένας Διευθυντής Ορχήστρας, ο οποίος διευθύνει ένα συμφωνικό έργο, και σου ζητά να έρθεις και όχι απαραίτητα να τραγουδήσεις το δικό σου τραγούδι, αλλά να έρθεις και να ενσωματωθείς στην αισθητική. Αυτό ήταν ταυτόχρονα και η πρόκληση και το προνόμιο. Και χαίρομαι που μπορώ να πω ότι θα συνεργαζόμουν ξανά μαζί του. Αυτό που έμαθα από αυτόν είναι η σημασία της πειθαρχίας. Ήταν σαν να εργάζομαι με τον Χίστκοκ όταν συνεργαστήκαμε. Γνωρίζει τον κινηματογράφο του τόσο καλά. Γνωρίζει τα χρώματά του, γνωρίζει τα καρέ του, γνωρίζει τους ανθρώπους του. Και είναι άνθρωποι στις ταινίες του, δεν είναι χαρακτήρες».

@alexlizardos H #tildaswinton βρέθηκε στο φεστιβάλ του Μαρόκο και συγκεκριμένα στο #marrakechfilmfestival λίγες μέρες πριν έρθει στην Ελλάδα για να παρουσιάσει στη @stegi ♬ Sebastiane – Derek Jarman & Donna McKevitt

www.ertnews.gr

Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος