Μιχαίλο Φεντόροφ: Ο Ουκρανός υπουργός που μετέτρεψε τα ψηφιακά εργαλεία σε σύγχρονα πολεμικά όπλα

Μετά την έναρξη του πολέμου τον περασμένο μήνα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι έδωσε στον Μιχαίλο Φεντόροφ, έναν ρόλο-κλειδί. Ο 31χρονος Φεντόροφ, το νεότερο μέλος του υπουργικού συμβουλίου του Ζελένσκι, ανέλαβε ένα παράλληλο σκέλος της άμυνας της Ουκρανίας κατά της Ρωσίας. Ξεκίνησε μια εκστρατεία για να συγκεντρώσει την υποστήριξη πολυεθνικών επιχειρήσεων, με σκοπό να αποσυνδέσει τη Ρωσία από την παγκόσμια οικονομία και να την αποκόψει από το παγκόσμιο διαδίκτυο, στοχεύοντας τα πάντα, από την πρόσβαση σε νέα iPhone και PlayStations μέχρι τις μεταφορές χρημάτων μέσω Western Union και PayPal.

Για να επιτύχει την απομόνωση της Ρωσίας, ο Φεντόροφ, πρώην επιχειρηματίας τεχνολογίας, χρησιμοποίησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα κρυπτονομίσματα και άλλα ψηφιακά εργαλεία. Στο Twitter και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πίεσε την Apple, την Google, τη Netflix, την Intel, την PayPal και άλλες εταιρείες, να σταματήσουν να δραστηριοποιούνται στη Ρωσία. Βοήθησε στη δημιουργία μιας ομάδας εθελοντών χάκερ για να προκαλέσουν ζημιές σε ρωσικούς ιστότοπους και διαδικτυακές υπηρεσίες. Το υπουργείο του δημιούργησε επίσης ένα ταμείο κρυπτονομισμάτων που έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 60 εκατομμύρια δολάρια για τον ουκρανικό στρατό.

Το έργο αυτό έχει καταστήσει τον Φεντόροφ έναν από τους πιο ορατούς συνεργάτες του Ζελένσκι, ο οποίος χρησιμοποιεί την τεχνολογία και τη χρηματοδότηση ως σύγχρονα πολεμικά όπλα. Στην πραγματικότητα, δημιουργεί ένα νέο εγχειρίδιο για τις στρατιωτικές συγκρούσεις που δείχνει πώς μπορεί μια μικρή χώρα να χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο, τα κρυπτονομίσματα, τον ψηφιακό ακτιβισμό και τις συχνές αναρτήσεις στο Twitter, για να βοηθήσει στην υπονόμευση ενός ξένου επιτιθέμενου.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στους ΝΥΤ, ο Φεντόροφ δήλωσε ότι στόχος του ήταν να δημιουργήσει έναν «ψηφιακό αποκλεισμό» και να κάνει τη ζωή των Ρώσων πολιτών τόσο δυσάρεστη και άβολη ώστε να αμφισβητήσουν τον πόλεμο. Επαίνεσε τις εταιρείες που αποσύρθηκαν από τη Ρωσία, αλλά είπε ότι η Apple, η Google και άλλες, θα μπορούσαν να προχωρήσουν και στο κλείσιμο των καταστημάτων εφαρμογών τους στη χώρα.

Ο Φεντόροφ, μιλώντας στους ΝΥΤ από μια άγνωστη τοποθεσία κάπου γύρω από το Κίεβο, απέκρουσε επίσης τις ανησυχίες ότι οι ενέργειές του αποξενώνουν τους Ρώσους που μένουν σε μεγάλες πόλεις, οι οποίοι είναι πιο πιθανό να αντιταχθούν στην εισβολή.

«Πιστεύουμε ότι όσο οι Ρώσοι σιωπούν, είναι συνένοχοι στην επίθεση και στη δολοφονία του λαού μας», απάντησε.

Η εκστρατεία δεν είναι ο μόνος λόγος που πολυεθνικές εταιρείες όπως η Meta και η McDonald’s αποσύρθηκαν από τη Ρωσία, με τον ανθρώπινο φόρο του πολέμου να προκαλεί φρίκη και οργή. Οι οικονομικές κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων έχουν παίξει κεντρικό ρόλο στην απομόνωση της Ρωσίας.

Ο Πίτερ Σίνγκερ, καθηγητής στο Κέντρο για το Μέλλον του Πολέμου στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, δήλωσε ότι ο Φεντόροφ ήταν «απίστευτα αποτελεσματικός» στο να καλεί τις εταιρείες να επανεξετάσουν τις σχέσεις τους με τη Ρωσία.

«Καμία διασημότητα, πόσο μάλλον έθνος, δεν υπήρξε ποτέ πιο αποτελεσματικό από την Ουκρανία στο να καλεί εταιρικές μάρκες για να τις κατονομάσει και να τις ντροπιάσει ώστε να ενεργήσουν με ηθικό τρόπο», δήλωσε ο Σίνγκερ. «Αν υπάρχει η ‘κουλτούρα της ακύρωσης’, οι Ουκρανοί μπορούν να ισχυριστούν ότι την τελειοποίησαν στον πόλεμο».

Στην συνέντευξη του, ο Φεντόροφ είπε ότι κοιμάται περίπου τρεις με τέσσερις ώρες τη νύχτα, και ξυπνά συχνά από τις ειδοποιήσεις στο iPhone που έχει δίπλα στο κρεβάτι του. Είπε επίσης ότι ανησυχεί για τον πατέρα του, ο οποίος βρίσκεται στην εντατική την τελευταία εβδομάδα μετά την πρόσκρουση πυραύλου στο διπλανό σπίτι.

«Ο πόλεμος έχει χτυπήσει την πόρτα μου και προσωπικά», είπε χαρακτηριστικά.

Ο Φεντόροφ μεγάλωσε στη μικρή πόλη Vasylivka στη νότια Ουκρανία, κοντά στον ποταμό Δνείπερο. Πριν ασχοληθεί με την πολιτική, είχε ιδρύσει μια εταιρεία ψηφιακού μάρκετινγκ με την επωνυμία SMMSTUDIO, η οποία σχεδίαζε διαδικτυακές διαφημιστικές καμπάνιες.

Το 2018 βρέθηκε δίπλα στον Ζελένσκι, έναν ηθοποιό που είχε κατέβει υποψήφιος για την προεδρία της Ουκρανίας. Ο Φεντόροφ έγινε ο διευθυντής ψηφιακών μέσων της προεκλογικής εκστρατείας του Ζελένσκι και χρησιμοποίησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να παρουσιάσει τον υποψήφιο ως ένα νεανικό σύμβολο της αλλαγής.

Μετά την εκλογή του Ζελένσκι, ο 28χρονος τότε Φεντόροφ, ανέλαβε τη θέση του υπουργού ψηφιακού μετασχηματισμού με σκοπό να επιβλέψει την ψηφιοποίηση των ουκρανικών κοινωνικών υπηρεσιών. Οι άνθρωποι μπορούσαν να πληρώνουν κλήσεις για υπερβολική ταχύτητα ή να διαχειρίζονται τους φόρους τους, μέσω μιας κυβερνητικής εφαρμογής. Πέρυσι, ο Φεντόροφ επισκέφθηκε τη Σίλικον Βάλεϊ για να συναντηθεί με ηγέτες όπως ο διευθύνων σύμβουλος της Apple, ο Τιμ Κουκ.

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Φεντόροφ άσκησε αμέσως πιέσεις στις εταιρείες τεχνολογίας να αποχωρήσουν από τη Ρωσία. Πήρε την απόφαση με την υποστήριξη του Ζελένσκι, όπως είπε, καθώς οι δύο άνδρες μιλούν καθημερινά.

«Νομίζω ότι αυτή η επιλογή είναι τόσο μαύρο- άσπρο όσο ποτέ άλλοτε», δήλωσε ο υπουργός. «Ήρθε η ώρα να επιλέξουμε μια πλευρά, είτε την πλευρά της ειρήνης είτε την πλευρά του τρόμου και της δολοφονίας».

Στις 25 Φεβρουαρίου έστειλε επιστολές στην Apple, τη Google και το Netflix, ζητώντας τους να περιορίσουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες τους στη Ρωσία. Λιγότερο από μια εβδομάδα αργότερα, η Apple σταμάτησε να πουλά νέα iPhone και άλλα προϊόντα της στη Ρωσία.

Την επόμενη ημέρα, ο Φεντόροφ ανάρτησε στο Twitter, ένα μήνυμα στον Ίλον Μασκ, τον ιδρυτή της Tesla και της SpaceX, ζητώντας βοήθεια για την απόκτηση των δορυφορικών συστημάτων διαδικτύου Starlink που κατασκευάζει η SpaceX. Η τεχνολογία αυτή θα μπορούσε να βοηθήσει τους Ουκρανούς να παραμείνουν συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο, ακόμη και αν η Ρωσία καταστρέψει την κύρια τηλεπικοινωνιακή υποδομή της χώρας. Δύο ημέρες μετά την επικοινωνία με τον Μασκ, ένα φορτηγό με τερματικά Starlink έφτασε στην Ουκρανία.

Ο Φεντόροφ είχε επίσης μια τηλεφωνική συνομιλία τον περασμένο μήνα με τον Καράν Μπατιά, έναν αντιπρόεδρο της Google. Η Google έχει κάνει έκτοτε αρκετές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού της πρόσβασης σε ορισμένες λειτουργίες των χαρτών της που ο Φεντόροφ είπε ότι αποτελούσαν κινδύνους για την ασφάλεια, επειδή θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους Ρώσους στρατιώτες να αναγνωρίσουν πλήθη ανθρώπων. Έκτοτε, η εταιρεία έχει αναστείλει τις πωλήσεις άλλων προϊόντων και υπηρεσιών της και έχει μπλοκάρει την πρόσβαση σε ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης παγκοσμίως στο YouTube.

Ο Φεντόροφ αντάλλαξε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με τον Νικ Κλεγκ, τον επικεφαλής των παγκόσμιων υποθέσεων της Meta, η οποία είναι η μητρική εταιρεία του Facebook και του Instagram, σχετικά με τον εξελισσόμενο πόλεμο.

Η δημόσια διαπόμπευση ήταν αποτελεσματική, δήλωσε ο Φεντόροφ, επειδή οι εταιρείες είναι «συναισθηματικές καθώς και ορθολογικές στη λήψη αποφάσεων».

Αλλά ενώ πολλές εταιρείες έχουν σταματήσει τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία, θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα, είπε. Η Apple και η Google θα πρέπει να αποσύρουν τα καταστήματα εφαρμογών τους από τη Ρωσία και το λογισμικό που κατασκευάζουν εταιρείες όπως η SAP, χρησιμοποιούνταν επίσης από δεκάδες ρωσικές επιχειρήσεις, σημείωσε.

Σε πολλές περιπτώσεις, η ρωσική κυβέρνηση αποκόπτεται από τον κόσμο, όπως το μπλοκάρισμα της πρόσβασης στο Twitter και το Facebook. Την Παρασκευή (11/3), οι ρωσικές ρυθμιστικές αρχές δήλωσαν ότι θα περιορίσουν επίσης την πρόσβαση στο Instagram και χαρακτήρισαν τη Meta «εξτρεμιστική» οργάνωση.

Ορισμένες ομάδες της κοινωνίας των πολιτών έχουν αμφισβητήσει κατά πόσον η τακτική του Φεντόροφ θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. «Το κλείσιμο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην τυραννία, όχι στη δημοκρατία», ανέφερε η Εταιρεία Προστασίας του Διαδικτύου, μια ομάδα για την ελευθερία του διαδικτύου στη Ρωσία, σε δήλωσή της νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. «Οποιεσδήποτε κυρώσεις που διακόπτουν την πρόσβαση του ρωσικού λαού στις πληροφορίες ενισχύουν μόνο το καθεστώς του Πούτιν».

Ο Φεντόροφ δήλωσε ότι είναι ο μόνος τρόπος για να ταρακουνηθεί ο ρωσικός λαός και να αναλάβει δράση. Εξήρε το έργο των χάκερ που υποστηρίζουν την Ουκρανία και οι οποίοι συντονίζονται σε ένα βαθμό με την ουκρανική κυβέρνηση για να πλήξουν ρωσικούς στόχους.

«Αφού οι πύραυλοι άρχισαν να πετούν πάνω από το σπίτι μου και πάνω από τα σπίτια πολλών άλλων Ουκρανών και άρχισαν και οι εκρήξεις, αποφασίσαμε να περάσουμε στην αντεπίθεση», είπε.

Το έργο του Φεντόροφ είναι ένα παράδειγμα της στάσης της Ουκρανίας απέναντι σε έναν μεγαλύτερο ρωσικό στρατό, δήλωσε ο Μαξ Τσέρνικοφ, ένας μηχανικός λογισμικού που υποστηρίζει την εθελοντική ομάδα που είναι γνωστή ως IT Army of Ukraine.

«Ενεργεί όπως κάθε Ουκρανός – κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί», είπε.

Ο Φεντόροφ, ο οποίος είναι παντρεμένος και έχει μια μικρή κόρη, δήλωσε ότι παραμένει αισιόδοξος για την έκβαση του πολέμου.

«Η αλήθεια είναι με το μέρος μας», πρόσθεσε. «Είμαι σίγουρος ότι θα νικήσουμε».

ΠΗΓΗ: NYT

www.ertnews.gr

Εύη Τσιριγωτάκη