Όσοι είδατε το «Είμαστε οι Ρικάρντος», ενδέχεται να μάθατε τον πραγματικό φθόνο της Λουσίλ Μπολ για μια ηθοποιό. Αυτή δεν ήταν άλλη από τη Τζούντι Χόλιντεϊ. Με αφορμή αυτή την αναφορά, ας γνωρίσουμε την ηθοποιό βλέποντας σε παράλληλη δράση τα γεγονότα όπως αναφέρονται στην ταινία, αλλά και στιγμιότυπα από τη ζωή του αντίπαλου δέους.
Τζούντι Χόλιντεϊ – Λουσίλ Μπολ: Ζήλια… Αν όχι οργή
Η Τζούντι Χόλιντεϊ (Judy Holiday) ήταν Αμερικανίδα ηθοποιός που καθιερώθηκε πρώτα από εμβληματικούς κωμικούς ρόλους του θεάτρου και στη συνέχεια αναγνωρίστηκε ευρέως από τον κινηματογράφο. Η γεννημένη στις 21 Ιουνίου 1921 ηθοποιός, χαρακτηρίστηκε από την εξωστρέφεια, το ταλέντο της, τους μορφασμούς της, την ικανότητα της να αλλάζει το ηχόχρωμα της φωνής της, αλλά και την πηγαία άνεση της να τσαλακώνεται σε κάθε ρόλο. Ακόμα και στα ραδιοφωνικά ρομάντζα, αυτό που τη διαφοροποιούσε από τις υπόλοιπες συναδέλφους της, ήταν ότι «έπαιζε» συχνά χωρίς να έχει το κείμενο μπροστά της.
Όλα τα μέχρι στιγμής στοιχεία που αναφέραμε για τη Τζούντι Χόλιντεϊ μοιάζουν με παράλληλο βίο της Λουσίλ (Ντεζιρέ) Μπολ (Lucille Désirée Ball), -που ξεκίνησε την καριέρα της με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Dianne Belmont. Και εκείνη ξεκίνησε από ραδιοφωνικούς ρόλους που έπαιζε με μπριο, αποφεύγοντας την απλή ανάγνωση. Η κομβική διαφορά που εξόργιζε τη Λουσίλ ήταν ότι της πρότειναν όσους ρόλους απέρριπτε η Τζούντυ Χόλιντεϊ. Χαρακτηριστικά είχε πει σε παλιά συνέντευξη της ότι αισθανόταν σαν τον «σκουπιδοτενεκέ» της Τζούντι. Όντας δεσμευμένη από συμβόλαιο με την RKO και έχοντας καταταχτεί σε δεύτερους ρόλους, έμεινε στο ραδιόφωνο για πολλά χρόνια, αφού πλέον ήταν εμφανές πως δεν ήταν αρεστή στους κινηματογραφικούς παραγωγούς.
Όπως αποδόθηκε από τη Νικολ Κίντμαν στο «Είμαστε οι Ρικάρντος» δείχνει μια προσωπικότητα έτοιμη να εκραγεί σε ότι αφορά την αδικία. Σε αντίθεση με αυτό της το γνώρισμα, όσον αφορά στη δουλειά, φρόντιζε με μέτρο και εκλογίκευση να πλάθει ηρωίδες που δεν είναι απλά «νοικοκυρές» που υπηρετούν τον σκοπό του συζύγου τους. Στο δικό της μυαλό, το μοντέλο που πρόβαλλε η Τζούντι Χόλιντεϊ, δεν επέφερε καμία εξέλιξη στην εικόνα της γυναίκας. Μικροαστές, με μικρά όνειρα, μπλέκουν σε περιπέτειες που η εξυπνάδα τους κερδίζει τις εντυπώσεις αλλά δεν υπερκαλύπτει τις ανισότητες των φύλων.
Τελικά η Τζούντι δεν ήταν γεννημένη χθες
Πώς ξεκίνησε όμως αυτή η έχθρα και γιατί κορυφώθηκε; Οι φήμες θέλουν η Τζούντι Χόλιντεϊ και η Λουσίλ Μπολ να επεδίωκαν διακαώς να πάρουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία «Born Yesterday» (Γεννημένη Χθες). Η πρώτη είχε υποδυθεί τον ρόλο θεατρικά κερδίζοντας εξαιρετικές κριτικές. Η Λουσίλ Μπολ πέρασε αρκετές οντισιόν, κερδίζοντας – είτε επειδή κρίθηκαν μη ικανές για τον ρόλο, είτε επειδή οι ίδιες τον απέρριψαν – τις Ρίτα Χέιγουορθ, Γκλόρια Γκράχαμ, Λάνα Τέρνερ. Η αντίπαλος που όμως την κέρδισε ήταν η Χόλιντεϊ, η οποία μάλιστα κέρδισε και Όσκαρ με την ερμηνεία της.
Όλα αυτά δεν θα είχαν συμβεί αν η Κάθριν Χέμπορν δεν είχε επινοήσει ένα τέχνασμα για να κάνει την Τζούντι Χόλιντεϊ, που τόσο θαύμαζε στον θεατρικό της ρόλο, ηθοποιό του κινηματογράφου. Το 1949 την επέβαλε για τον ρόλο της Ντόρις στην ταινία «Αδάμ και Εύα» σε έναν σοβαρό και κωμικό ταυτόχρονα ρόλο. Πλέον η Τζούντι είχε τα διαπιστευτήρια και την υποστήριξη της Κάθριν Χέμπορν και στα επόμενα βήματα της. Η Τζούντι όμως δεν επεδίωκε κινηματογραφική καριέρα, όμως το τόσο καλό δοκιμαστικό της για το «Αδαμ και Εύα» λειτουργούσε ως δείγμα υποκριτικής σε όλα τα κάστινγκ που ακολούθησαν για το «Γεννημένη Χθες». Φήμες θέλουν να έδειξαν στην Λουσίλ Μπολ το κάστινγκ της Χόλιντεϊ και να της ζήτησαν να υποδυθεί την ηρωίδα όπως η αντίζηλός της.
Όταν η Χόλιντεϊ είπε το «ναι», η Λουσίλ Μπολ δεν μπορούσε να δεχτεί ότι έφτασε τόσο κοντά στον πρώτο της μεγάλο κινηματογραφικό ρόλο… και τον έχασε. Για την ιστορία να πούμε ότι συνυποψήφιες της για το Όσκαρ εκείνη τη χρονιά ήταν η Μπέτυ Ντέιβις και η Αν Μπάξτερ για το «Όλα για την Εύα», η Ελέονορ Πάρκερ για το «Σάρκες Χωρίς Ψυχή» και η Γκλόρια Σουάνσον για το «Η Λεωφόρος της Δύσης». Επίσης, η Τζούντυ δεν παρέλαβε το βραβείο εκείνη τη βραδιά.
I Love Lucy
Η Λουσίλ Μπολ στιγμή δεν σταμάτησε να προσπαθεί να κερδίσει μεγάλους κινηματογραφικούς ρόλους, όμως δεν είχε τύχη. Σε μία από τις ραδιοφωνικές της ερμηνείες την είδε ένας παραγωγός που την προσέγγισε να ερμηνεύσει τηλεοπτικά μια κλισεδιάρικη ιστορία. Όταν συνειδητοποίησε ότι η σωστή ευκαιρία βρισκόταν μπροστά της την άρπαξε από τα μαλλιά· όχι μόνο διεκδίκησε πρωταγωνιστικό ρόλο για τον Κουβανό άντρα της, αλλά έχτισε ένα πρότυπο αντισυμβατικής «αμερικανικής οικογένειας» το οποίο αντιγράφεται μέχρι σήμερα σε σειρές που έχουν μεγάλη επιτυχία. Πλέον, μέσα από τη σειρά «I Love Lucy», οι καταστάσεις και οι αντιδράσεις των ηθοποιών έφερναν το άφθονο γέλιο των θεατών, σε αντίθεση με τις έξυπνες ατάκες που πρωταγωνιστούσαν στις μέχρι τότε αντίστοιχες εκπομπές. «60.000.000 θεατές έβλεπαν ταυτόχρονα το ίδιο επεισόδιο» θα πει ένας από τους συνεργάτες της στην αρχή της ταινίας, για να δείξει τη διεισδυτικότητα του προϊόντος της στην αμερικανική κουλτούρα.
Η ίδια δεν άργησε να γίνει παραγωγός του εαυτού της και να αποκτήσει μάλιστα τηλεοπτικά στούντιο για τις παραγωγές της, έχοντας έτσι τον απόλυτο έλεγχο του τελικού προϊόντος, ενίοτε επιβάλλοντας και τη σκηνοθετική της άποψη.
Κάπου εκεί οι δρόμοι της θα συναντηθούν εκ νέου με την αντίζηλη Τζούντι Χόλιντεϊ, όταν η Λουσίλ Μπολ θα κατηγορηθεί δημόσια για εμπλοκή στο Κομμουνιστικό κόμμα. Ο χειρισμός της Μπολ είχε μια «επιθετική οπισθοχώρηση», αφού εν μέρη δικαιολογήθηκε στο κοινό και μεθοδικά επέβαλε δημόσια απολογία από υψηλόβαθμο πρόσωπο με πολιτική ισχύ.
Για τη Τζούντι Χόλιντεϊ τα πράγματα δεν ήρθαν τόσο εύκολα. Δύο χρόνια μετά τη βράβευσή της με Όσκαρ για την ταινία «Γεννημένη Χθες», το 1952, η ηθοποιός κλήθηκε να καταθέσει ενώπιον της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων του Κογκρέσου για τη ανάμειξή της με το Κομμουνιστικό Κόμμα. Έκτοτε η καριέρα της πήγε κατά διαόλου.
Μπορεί να μην εξορίστηκε από το Χόλιγουντ, αλλά η καριέρα της περιορίστηκε στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, με ελάχιστες αριθμητικά ταινίες, κάποιες από αυτές αμφιβόλου ποιότητας: «Σκάνδαλα στη Νέα Υόρκη» (1954), «Διακοπές στο σπίτι του Αντρός μου» (1954), «Η Γυναίκα με τη Χρυσή Κάντιλακ» (1956), «Η Ζωή μου ανήκει» (1956) -ταινία που γυρίστηκε εξολοκλήρου για να προωθηθεί η καριέρα του Ρίτσαρντ Κόντε- και η μεγάλη της επιστροφή -και το κύκνειο άσμα της- το «Κορίτσια για όλες τις δουλειές» (1960). Ο ρόλος της Έλα Πέτερσον στην τελευταία της ταινία, ήταν και η μεγάλη της θεατρική επιτυχία τα χρόνια της απόρριψης της από τη μεγάλη οθόνη.
Τα επόμενα χρόνια για τη Λουσίλ Μπολ
Με τον θάνατο της Τζούντι Χόλιντεϊ το 1962, ο χώρος της οικιακής διασκέδασης έψαχνε πρότυπα που να δικαιολογούν τη μετάβαση στη νέα εποχή, αλλά να μη θίγουν τα χρηστά ήθη και έθιμα της Αμερικανικής κοινωνίας. Η Λουσίλ Μπολ ήταν έτοιμη να προσφέρει και πάλι της υπηρεσίες της στον χώρο του θεάματος.
Ξεκινάει το «The Lucy Show», το 1962 που παραμένει στον αέρα για έξι χρόνια.
(το πρώτο επεισόδιο του The Lucy Show)
Σχεδόν αμέσως μετά αρχίζει το «Here’s Lucy» από το 1968 για άλλα έξι χρόνια, στο οποίο συμμετείχε με τα παιδιά της.
(επεισόδιο της σειράς)
Η τελευταία προσπάθεια να επανέλθει στον χώρο του τηλεοπτικού θεάματος έγινε το 1986, με το «Life with Lucy» που απέτυχε παταγωδώς, αφού από τα 13 επεισόδια που παράχθηκαν, μόνο τα 8 προβλήθηκαν στον αέρα. Η τηλεόραση και η κοινωνία είχε ήδη αλλάξει και δεν είχαν χώρο για μια συμπαθητική μεγαλύτερη γυναίκα που επαναλάμβανε τις φόρμες κωμικής πρωτοπορίας της, οι οποίες ήταν ήδη παρωχημένες.
(το πρώτο επεισόδιο της σειράς Life With Lucy)
Η προσφορά της Τζούντι και της Λουσίλ
Έχοντας και οι δύο αντιμετωπίσει ευθέως ή διπλωματικά τον παραλογισμό του Μακαρθισμού, αντίζηλες ή όχι, η Τζούντι Χόλιντεϊ και η Λουσίλ Μπολ προσέφεραν απίστευτα πολλά στην τέχνη του θεάματος, την κωμωδία και τη γυναικεία χειραφέτηση.
Η Λουσίλ Μπολ άνοιξε τον δρόμο στις γυναίκες παραγωγούς αλλά και σε μια κωμωδία καταστάσεων που η καπατσοσύνη χρειάζεται χιούμορ και ευφυία για να ευδοκιμήσει. Επιβάλλοντας τηλεοπτικά τον Κουβανό σύζυγό της, έδειξε ότι τα αμερικανικά ιδανικά δεν έχουν σύνορα ή γεωγραφικό προσδιορισμό. Επίσης άνοιξε τον δρόμο σε τηλεοπτικές κωμωδίες όπως το «Παντρεμένοι με Παιδιά», «Τα Χρυσά Κορίτσια» και φυσικά τον χαρακτήρα της Φραν Ντρέσερ στη «Νταντά Αμέσου Δράσεως». Μπορεί η καριέρα της στον κινηματογράφο να είχε ελάχιστους κινηματογραφικούς ρόλους (οι περισσότεροι δεν είναι καν άξιοι προσοχής), όμως η προσωπικότητα της οδήγησε στην επιβολή της γυναικείας χειραφέτησης μέσα από τη μικρή οθόνη. Επίσης η Λουσίλ, ή αλλιώς η Λούσι της μικρής οθόνης, θα είναι μια από τις πρώτες εικόνες που θα αναγνωρίσουν οι εξωγήινοι πολιτισμοί, αφού η μορφή της ταξιδεύει σε αποστολές εκτός γης!
Η Τζούντι Χόλιντεϊ πλάθοντας θεατρικά πρώτα και μετά κινηματογραφικά τον χαρακτηριστικό βηματισμό και την ένρινη φωνή της Μπίλυ στο «Γεννημένη Χθες», ανέτρεψε τη μονοδιάστατη εικόνα της Αμερικανίδας μπίμπο. Η ηρωίδα της, πλήρως αμόρφωτη αλλά με ταλέντο στα επιτραπέζια παιχνίδια, ερωτεύεται τον δάσκαλο της ενόσω είναι αρραβωνιασμένη με έναν καπιταλιστή και σοβινιστή που τη θεωρεί κτήμα του. Με ένα λεξικό στο χέρι και τη χαρακτηριστική της φράση «Look it Up», επέβαλε το πρότυπο της γυναίκας που μορφώνεται σε όποια ηλικία ήθελε. Πάλεψε για να υποστηρίξει την πολιτική της ιδεολογία, θυσιάζοντας την υγεία και την καριέρα της. Μας άφησε λίγες εξαίσιες κινηματογραφικές ερμηνείες και αρκετά υπέροχα τραγούδια.
www.ertnews.gr
Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος