Ο ιός SARS-CoV-2 είναι το πιο πρόσφατο παθογόνο που μεταδόθηκε από ζώα σε ανθρώπους, ωστόσο, εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι ιοί που κρύβονται στα ζώα, θα μπορούσαν να αποτελέσουν την επόμενη απειλή. Επιστήμονες μολυσματικών ασθενειών ανέπτυξαν ένα νέο διαδικτυακό εργαλείο που ταξινομεί τους ιούς σύμφωνα με την ικανότητά τους να μεταπηδούν από ζώα σε ανθρώπους και να προκαλούν επιδημίες.
Το εργαλείο, που ονομάζεται SpillOver, δημιουργεί μια «λίστα παρακολούθησης» πρόσφατα ανακαλυφθέντων ιών ζώων που αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρώπινη υγεία. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι το εργαλείο ανοιχτής πρόσβασης θα χρησιμοποιηθεί και από άλλους επιστήμονες, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και αξιωματούχους δημόσιας υγείας, ώστε να δώσουν προτεραιότητα σε αυτούς τους ιούς μέσω περαιτέρω μελέτης και ανάπτυξης εμβολίων ή θεραπειών προτού εξελιχθούν σε επιδημία.
«Ο SARS-CoV-2 είναι ένα μόνο παράδειγμα πολλών χιλιάδων ιών που έχουν τη δυνατότητα να μεταδοθούν από ζώα σε ανθρώπους», ανέφερε σε ανακοίνωση η ερευνήτρια Zoë Grange, η οποία ηγήθηκε της ανάπτυξης του SpillOver, στο Ινστιτούτο One Health του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (UC Davis). «Πρέπει, όχι μόνο να τους εντοπίσουμε, αλλά και να δώσουμε προτεραιότητα στις ιογενείς απειλές οι οποίες έχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο διαρροής, πριν συμβεί άλλη μι καταστροφική πανδημία».
Πιθανές μελλοντικές απειλές
Περίπου 250 ιοί είναι γνωστοί ως «ζωονοσογόνοι», που σημαίνει ότι έχουν ήδη μεταδοθεί από ζώα σε ανθρώπους, και εκτιμάται ότι 500.000 και περισσότεροι ιοί αποτελούν πιθανό κίνδυνο, έγραψαν οι ερευνητές σε σχετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών. Καθώς όμως δεν έχουν όλοι οι ιοί την ικανότητα να μεταπηδήσουν από τα ζώα στους ανθρώπους, οι ερευνητές δημιούργησαν μια μέθοδο αξιολόγησης και σύγκρισης των κινδύνων τους.
Το εργαλείο εξετάζει 32 παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον ιό και τον ξενιστή του, όπως πόσα είδη ζώων μολύνει ο ιός και πόσο συχνά αλληλεπιδρούν οι άνθρωποι με άγρια ζώα στις περιοχές όπου έχει εντοπιστεί ο ιός.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το εργαλείο για να ταξινομήσουν 887 ιούς με βάση τον κίνδυνο διαρροής τους. Οι περισσότεροι από τους ιούς που περιλαμβάνονται στην κατάταξη ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, αλλά μερικοί είναι ήδη γνωστοί ως ζωονοσογόνοι.
Οι 12 κορυφαίοι ιοί στη λίστα ήταν γνωστοί ζωονοσογόνοι, με τον ιό Lassa να κατατάσσεται πρώτος, ο SARS-CoV-2 δεύτερος και ο Έμπολα τρίτος. Ο κύριος ξενιστής του Lassa είναι ο αρουραίος και του Έμπολα, μάλλον οι νυχτερίδες. Ωστόσο, οι κύριοι ζωικοί ξενιστές του SARS-CoV-2 είναι άγνωστοι, αλλά ο ιός έχει βρεθεί ότι μολύνει βιζόν, λιοντάρια και τίγρεις.
Οι συγγραφείς δήλωσαν ότι το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο και το χρησιμοποίησαν για να επικυρώσουν το εργαλείο. Γιατί όμως ο SARS-CoV-2 δεν βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας, δεδομένου ότι σήμερα αποτελεί μεγάλη απειλή για την ανθρώπινη υγεία; Οι ερευνητές δήλωσαν ότι το εργαλείο τους κατατάσσει τις πιθανότητες μελλοντικών επιδημιών. Ορισμένες σημαντικές πληροφορίες για τον SARS-CoV-2 παραμένουν άγνωστες, όπως ο αριθμός των ειδών ξενιστών που μολύνει, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα.
Πρώτος στη λίστα με τους ιούς που δεν είναι ακόμη ζωονοσογόνοι, ήταν ο Coronavirus 229E, ο οποίος ανήκει στην ίδια ιογενή οικογένεια με τον SARS-CoV-2 και μολύνει νυχτερίδες στην Αφρική, σύμφωνα με πληροφορίες του SpillOver. Ένας άλλος επικίνδυνος κορονοϊός, ο PREDICT CoV-35, επίσης μολύνει νυχτερίδες στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία.
Οι επιστήμονες σημείωσαν ότι το SpillOver είναι μια πλατφόρμα crowdsourcing που επιτρέπει σε άλλους ερευνητές να συνεισφέρουν δεδομένα σχετικά με ιούς που ήδη περιλαμβάνονται στη λίστα ή να προσθέσουν άλλους, ενώ οι κατατάξεις μπορεί να αλλάξουν καθώς προστίθενται νέα δεδομένα.
«Με αυτό το εργαλείο ελπίζουμε να ξεκινήσει έναν παγκόσμιο διάλογο που θα μας επιτρέψει να προχωρήσουμε πολύ περισσότερο στην διαδικασία κατάταξης ιών, επιτρέποντας στην επιστημονική κοινότητα να συνεργαστεί σε πραγματικό χρόνο για να εντοπίσει έγκαιρα, νέες απειλές», ανέφερε η συν-συγγραφέας της μελέτης Jonna Mazet, καθηγήτρια στο UC Davis School of Veterinary Medicine.
ΠΗΓΗ: Live Science
www.ertnews.gr
Εύη Τσιριγωτάκη