Ο εμβολιασμός κατά του κορονοϊού συνεχίζεται και ενώ μερικοί άνθρωποι ανυπομονούν να εμβολιαστούν, κάποιοι άλλοι ανησυχούν για τις παρενέργειες που προκαλούν αυτά τα εμβόλια, όπως πυρετό και ναυτία.
Γιατί όμως τα εμβόλια προκαλούν κάποιες φορές αυτά τα δυσάρεστα συμπτώματα; Οι επιστήμονες λένε ότι οι παρενέργειες είναι ένα σημάδι ότι το εμβόλιο κάνει σωστά τη δουλειά του.
Η Σουζαν Μπέιλι, αλλεργιολόγος, ανοσολόγος και πρόεδρος της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης, δήλωσε ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες αναπτύσσονται επειδή το ανοσοποιητικό μας σύστημα αντιδρά στο εμβόλιο. Οι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν πυρετό, κόπωση, πονοκέφαλο και πόνο γύρω από την περιοχή όπου χορηγήθηκε το εμβόλιο από 12 έως 24 ώρες μετά τον εμβολιασμό.
Τα εμβόλια mRNA λένε στον οργανισμό να παράγει την πρωτεΐνη-ακίδα του κορονοϊού, την οποία χρησιμοποιεί ο ιός για να εισέλθει και να μολύνει τα κύτταρα. Η παρουσία αυτής της πρωτεΐνης-ακίδας ενεργοποιεί μια ανοσοαπόκριση από τρεις τύπους κυττάρων: τα μακροφάγα, τα Τ και τα Β κύτταρα. Τα μακροφάγα είναι τα πρώτα από αυτά τα κύτταρα που ανιχνεύουν και εξαλείφουν επιβλαβείς οργανισμούς. Τα Τ κύτταρα μεταναστεύουν στην περιοχή του σώματος όπου χορηγήθηκε το εμβόλιο και βοηθούν στην ανάμνηση της πρωτεΐνης-ακίδας κορονοϊού για μελλοντικές συναντήσεις. Μόλις το εμβόλιο αναγνωριστεί ως κάτι ξένο, τα Β κύτταρα αρχίζουν να δημιουργούν έναν στρατό αντισωμάτων.
Όλα αυτά τα ανοσοκύτταρα παράγουν φλεγμονώδεις πρωτεΐνες γνωστές ως κυτοκίνες. Οι κυτοκίνες είναι χημικοί αγγελιοφόροι που βοηθούν στον συντονισμό της ανοσολογικής απόκρισης και προκαλούν επίσης πυρετό – που είναι μια κοινή παρενέργεια των εμβολίων κατά της COVID-19. Ο πυρετός καθιστά το σώμα λιγότερο φιλόξενο στον ιό και η αύξηση της θερμοκρασίας διεγείρει το σώμα να δημιουργήσει περισσότερα ανοσοκύτταρα. Αυτές οι φλεγμονώδεις χημικές ουσίες μπορούν επίσης να προκαλέσουν μυϊκό πόνο, κόπωση, πονοκέφαλο και άλλα συμπτώματα. Ωστόσο, η παραγωγή των κυτοκινών σταματά μέσα σε 24 με 48 ώρες, γι’ αυτό και τα περισσότερα συμπτώματα εξαφανίζονται μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο, δήλωσε στο Live Science o Νίτιν Ντεσάι, Διευθύνων Σύμβουλος του COVID PreCheck, ένα ψηφιακό διαβατήριο υγείας.
Τα εμβόλια κατά της COVID-19 εισάγουν αρκετή ποσότητα πρωτεΐνης-ακίδας στο ανοσοποιητικό σύστημα για να προκαλέσουν απόκριση. Σε αντίθεση με τις σοβαρές περιπτώσεις COVID-19, ωστόσο, τα εμβόλια δεν προκαλούν την “καταιγίδα κυτοκίνης“, όπου το σώμα πλημμυρίζει με τις φλεγμονώδεις χημικές ουσίες που καταστρέφουν τα όργανα, δήλωσε ο Ντεσάι.
Σειρά παρενεργειών
Επειδή οι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να είναι ένα σημάδι μιας ισχυρής εκπαίδευσης του ανοσοποιητικού συστήματος για την ανίχνευση και την καταστροφή του ιού, οι νεότεροι άνθρωποι είναι πιθανότερο να έχουν ισχυρότερες παρενέργειες από τους ηλικιωμένους. Στα εμβόλια που απαιτούν δύο δόσεις, όπως της Pfizer και της Moderna, οι παρενέργειες μπορεί να είναι χειρότερες μετά τη δεύτερη δόση, επειδή τα Τ-κύτταρα θυμούνται την την πρωτεΐνη- ακίδα. Έτσι το σώμα απελευθερώνει γρήγορα μια ισχυρή ανοσοαπόκριση για να την καταστρέψει – συμπεριλαμβανομένων πολλών κυτοκινών που προκαλούν παρενέργειες.
«Συνεπώς, η δεύτερη δόση εμφανίζει περισσότερες παρενέργειες αλλά καλύτερη ανοσολογική απάντηση», είπε ο Ντεσάι στο Live Science.
Η πρώτη δόση διδάσκει το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τον ιό και να αρχίζει να παράγει αντισώματα και Τ κύτταρα εναντίον του, ενώ η δεύτερη δόση βοηθά το εμβόλιο να φτάσει στην πλήρη αποτελεσματικότητα του, στο 94% με 95%.
Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι τείνουν να εμφανίζουν ισχυρότερες παρενέργειες από τα εμβόλια κατά της COVID-19 και όχι από άλλα εμβόλια, όπως αυτό της γρίπης; Τα εμβόλια mRNA μπορεί να προκαλέσουν ισχυρότερες παρενέργειες από ό, τι η γρίπη, επειδή διεγείρουν μια ισχυρότερη ανοσοαπόκριση, εξηγεί ο Ντεσάι.
Τα άτομα που ανάρρωσαν στο παρελθόν από την COVID-19 είναι επίσης πιο πιθανό να έχουν ισχυρές παρενέργειες – ακόμη και μετά την πρώτη λήψη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα έχει ήδη προετοιμαστεί να αντιδρά στον ιό, λέει η Μπέιλι.
Τα επίπεδα άγχους και η διατροφή, μπορούν επίσης να επηρεάσουν τις παρενέργειες σύμφωνα με τους επιστήμονες. Πάντως ακόμη και αν κάποιος δεν εμφανίσει παρενέργειες μετά τον εμβολιασμό, δε σημαίνει ότι το εμβόλιο δεν είναι αποτελεσματικό.
«Ο κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά στα εμβόλια», εξηγεί η Μπέιλι στο Live Science. «Ωστόσο, οι κλινικές μελέτες δείχνουν ότι το 90% έως 95% των ασθενών έχουν μεγάλη ανοσοαπόκριση στο εμβόλιο είτε έχουν παρενέργειες είτε όχι».
Σπάνιες παρενέργειες
Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, οι άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν αναφυλαξία – μια απειλητική για τη ζωή αλλά εύκολα θεραπεύσιμη αλλεργική αντίδραση. Η αναφυλαξία εμφανίζεται σε μόλις 2,5 ανά 1 εκατομμύριο λήψεις του εμβολίου της Moderna, σύμφωνα με μελέτη του Ιανουαρίου που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Morbidity and Mortality Weekly Report» των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ. Το εμβολιο της Pfizer επίσης προκαλεί σπάνιες περιπτώσεις αναφυλαξίας. Η αντίδραση εμφανίζεται εντός 15 λεπτών από τη λήψη του εμβολίου, για αυτό και τα άτομα καλούνται να παραμείνουν στον χώρο για 15 λεπτά μετά τον εμβολιασμό.
Άλλες σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να συνδέονται με ορισμένα από τα εμβόλια. Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες σταμάτησαν για λίγο τη χορήγηση του εμβολίου της AstraZeneca λόγω αναφορών για θρόμβους στο αίμα.
Ωστόσο, μια έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπίστωσε ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές για το ευρύ κοινό και δεν έχει βρει κάποια σύνδεση με τους θρόμβους, αν και η ρυθμιστική αρχή της ΕΕ δεν το έχει αποκλείσει.
Παρόλα αυτά, καθησυχάζουν οι επιστήμονες, αν εμφανίσετε κάποια αντίδραση αμέσως μετά τη λήψη του εμβολίου, αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι την προκάλεσε το εμβόλιο. Δεδομένων των νέων παραλλαγών του κορονοϊού που εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο, είναι πολύ σημαντικό να εμβολιαστείτε, συμβουλεύει ο Ντεσάι.
Η Μπέιλι συμφωνεί. «Κανείς δεν είναι άτρωτος. Πρέπει να εμβολιαστούμε όλοι ώστε να επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης και να προστατεύσουμε εκείνους τους πληθυσμούς που δεν είχαν την ευκαιρία να εμβολιαστούν ακόμη ή που ανήκουν σε μια ηλικιακή ομάδα που δεν μπορεί να λάβει το εμβόλιο», είπε η Μπέιλι.
ΠΗΓΗ: Live Science
www.ertnews.gr
Εύη Τσιριγωτάκη