Το Τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι ένα τμήμα της οριοθέτησης που αφορά την Ελλάδα με τη Λιβύη και καλύπτει μόνον ένα τμήμα των θαλασσίων συνόρων των δύο χωρών. Ο κ. Πέτρος Λιάκουρας, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 105,8 και 91,6 και στην Ευαγγελία Μπαλτατζή, με αφορμή τη σημερινή επίσκεψη του πρωθυπουργού, αναλύει τι δυνατότητες έχει σήμερα πλέον η Ελλάδα, υπό τη νέα κυβέρνηση της Λιβύης, ως προς τις θαλάσσιες ζώνες.
Θυμίζει ότι ο Λίβυος υπουργός εξωτερικών αμέσως μετά την συμφωνία της χώρας του με την Τουρκία, κατέθεσε επιστολή στο γγ του ΟΗΕ που δήλωνε ότι αναγνώριζε η Λιβύη σε κάθε κράτος το δικαίωμα προσφυγής στο ΔΔΧ προκειμένου να εξεταστεί η νομιμότητα αυτού του μνημονίου. « Αυτό μας ωθεί να θέλουμε να προσφύγουμε κατά της Λιβύης, έστω και μονομερώς» τονίζει ο κ. Λιάκουρας, προσθέτει όμως ότι «την δεδομένη χρονική στιγμή η Ελλάδα δεν ήθελε με κανένα τρόπο να αναγνωρίσει την κυβέρνηση Σάρατζ και αυτό μας οδήγησε να στερηθούμε της δυνατότητας προσφυγής κατά της χώρας που προκάλεσε τη ζημία στις θαλάσσιες ζώνες, δίνοντας την έγκριση στην Τουρκία να συναφθεί η γνωστή συνθήκη. Κανονικά θα έπρεπε να προσφύγουμε εναντίον της χώρας που έχει ευθύνη, ανεξάρτητα από την κυβέρνηση που υπήρχε στη Λιβύη, σήμερα όμως τα πράγματα είναι ελαφρώς διαφορετικά».
Ο κ. Λιάκουρας εξήγησε ότι η σημερινή λιβυκή κυβέρνηση που έχει την έγκριση και των δύο πλευρών, σταμάτησε τον πόλεμο και θα φέρει την Λιβύη προ των εθνικών εκλογών για να μπορέσει να μπει σε φάση σταθερότητας. «Δεδομένων των συνθηκών, ίσως το σημαντικότερο είναι, αντί να προσφύγουμε μόνον για την συγκεκριμένη περίπτωση, να προσφύγουμε για το σύνολο της περιοχής που εμείς θεωρούμε ότι είναι η οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδας και τη Λιβύης, δηλ., για την περιοχή της Κρήτης με την αντίστοιχη αντικείμενη της Λιβύης. Στην περίπτωση αυτή είναι εντός της κυριαρχίας της Λιβύης να δηλώσει, ότι –παρά τις ενστάσεις που θα υποβάλει η Τουρκία- επιθυμεί να πάει σε μία συνολική οριοθέτηση , παρά το γεγονός ότι ένα τμήμα της, είναι ήδη οριοθετημένη με άλλη χώρα. Υπάρχει σχετική διεθνής πρακτική επι του θέματος (Ολλανδία , Δανία, Γερμανία). Επίσης μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη σχετική διαδικασία στην οποία έχει μπει η Λιβύη με την Ιταλία. Το μνημόνιο θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν μπορεί να ακυρωθεί, ούτε να αχρηστευθεί, μπορεί να ακυρώνεται μόνον από τα συμβαλλόμενα κράτη».
Όμως όλα αυτά προϋποθέτουν, τόνισε ο κ. Λιάκουρας, αφενός την αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης που έχει διαρραγεί και αφετέρου να έχει η ίδια χώρα σταθεί στα πόδια της με την απομάκρυνση ξένων δυνάμεων από το έδαφός της. Η Ελλάδα θα πρέπει να συνυσφέρει στην ανοικοδόμηση της Λιβύης και εάν είναι δυνατόν, να υπάρξει συνεργασία με τις ελληνικές κατασκευαστικές εταιρίες και την εκεί κυβέρνηση, με δεδομένο ότι ο ευρύτερος οικονομικός τομέας είναι επίσης εργαλείο άσκησης πολιτικής.
Συνθήκη Μοντρέ
Σχετικά με την συνθήκη Μοντρέ και την εφαρμογή της που οι απόστρατοι τούρκοι ναύαρχο αναφέρουν στην επιστολή τους που προκάλεσε πολιτική αναστάτωση στην Τουρκία, ο κ. Λιάκουρας εξήγησε ότι ο Ερντογάν έχει γεωπολιτικό όφελος από τη διώρυγα που θέλει να κατασκευάσει, ενδεχόμενο που προκάλεσε την επιστολή. «Ο Ερντογάν προσπαθεί να δημιουργήσει ένα παζάρι γύρω από το θέμα αυτό, γιατί οι χώρες που δεν είναι παράκτιες της Μαύρης Θάλασσας έχουν λιγότερα δικαιώματα απ’ ότι οι παράκτιες. Πολεμικά πλοία των ΗΠΑ μπορούν να διέλθουν τα στενά καταθέτοντας μία ειδοποίηση στις τουρκικές αρχές, αλλά δεν μπορούν να παραμείνουν για μεγάλο διάστημα στη Μαύρη Θάλασσα. Η Τουρκία κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια να αλλάξει την ουδετεροποίηση των Στενών που προβλεπόταν από την σύμβαση της Λωζάννης. Η Συνθήκη του Μοντρέ ήταν μεγάλη επιτυχία της κεμαλικης Τουρκίας με σκοπό την αντικατάσταση της πρώτης σύμβασης που έφερε καθεστώς ελεύθερης διέλευσης».
www.ertnews.gr
Συντακτική ομάδα ert.gr
image}