Μελέτη για τη Δυτική Αττική: Θεσμικές, αναπτυξιακές και κοινωνικές όψεις

Μια μελέτη για την Δυτική Αττική που αποτελεί οδηγό και τεκμηρίωση για την ακαδημαϊκή έρευνα, αλλά και για όποιον θέλει να γνωρίσει την άλλη όψη της περιοχής και όχι αυτή της εγκληματικότητας και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, παρουσιάζει στο ηλεκτρονικό βιβλίο του με τίτλο «ΔΥΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ. Θεσμικές, αναπτυξιακές και κοινωνικές όψεις» (εκδόσεις Bookstars, 2021) ο πολιτικό-κοινωνικός επιστήμονας και υπ. Δρ. Δημήτρης Μπουρίκος.

Το βιβλίο αρθρώνεται σε επτά επιμέρους θεματικά κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στις θεσμικές και οργανωτικές όψεις της Δυτικής Αττικής και ειδικότερα στη λειτουργίας της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής ως ενότητας υπηρεσιών της Περιφέρειας Αττικής από πλευράς αρμοδιοτήτων, την πολύπλοκη και εν τέλει δυσλειτουργική περιφερειοποίηση της χώρας που δημιουργεί όχι μόνο ζητήματα αποτελεσματικότητας και έγκαιρου συντονισμού της διοικητικής δράσης σε περιφερειακό και υπο-περιφερειακό επίπεδο αλλά και δημοκρατικής λογοδοσίας και σύγχυσης των πολιτών, την κριτική αξιολόγηση των προτάσεων της επιτροπής του Υπ. Εσωτερικών για την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης (28.2.2017) από πλευράς χωρικών Αντιπεριφερειών, τη δυναμική πολιτικής και διοικητικής απονεύρωσης της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής, καθώς και την παρουσίαση της μεθοδολογίας αξιολόγησης της μεταρρύθμισης του «Κλεισθένη» όσον αφορά την περιφερειακή αυτοδιοίκηση.

Η αναπτυξιακή και οικονομική όψη της Δυτικής Αττικής προσεγγίζεται στο δεύτερο κεφάλαιο. Παρουσιάζονται τα βασικά στοιχεία του στρατηγικού σχεδιασμού «Δυτική Αττική 2020+» που αποτελεί και τη μοναδική προσπάθεια κατάρτισης ενός στρατηγικού κειμένου για την περιοχή που έχει καταγραφεί στη διοικητική ιστορία της περιοχής, η χωρική και κοινωνική «μεροληψία» του Προγράμματος Εκτελεστέων Έργων της Περιφέρειας Αττικής και η ιδιαίτερη θέση της Δυτικής Αττικής, η κατάσταση των Δήμων της Δυτικής Αττικής συγκριτικά με άλλους Δήμους της Αττικής όσον αφορά τις χρηματοδοτήσεις του προγράμματος «Φιλόδημος», η θέση της Δυτικής Αττικής σχετικά με τη χρηματοδότηση έργων μέσω του ΕΣΠΑ, η διαγνωστική χαρτογράφηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας στην περιοχή και κάποια στοιχεία για την απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα.

Το τρίτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην εκπαίδευση και τη νεολαία. Η Δυτική Αττική είναι μια περιοχή της χώρας μας με έναν από τους υψηλότερους δείκτες αναλφαβητισμού, σχολικής διαρροής και ταυτόχρονα διαθέτει έναν από τους νεανικότερους πληθυσμούς σε αντίστιξη με τη δημογραφική γήρανση της χώρας. Έτσι στο κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνονται δυο διαγνωστικές μελέτες. Η πρώτη αφορά τη σκοπιμότητα ίδρυσης και λειτουργίας Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας για την κάλυψη της περιοχής και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας σε όσους δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση να αποκτήσουν απολυτήριο γυμνασίου. Η δεύτερη αφορά τη θέση της Δυτικής Αττικής στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για την υποστήριξη της νεολαίας 2017-2027 και αντανακλά την προσπάθεια προώθησης μιας χωρικής ατζέντας για την περιοχή στα ζητήματα νέων σε όλα τα επιμέρους θέματα (εκπαίδευση, δια βίου μάθηση, ελεύθερος και δημιουργικός χρόνος, πολυχώροι- κέντρα νεολαίας, πολιτισμός, αθλητισμός).

Το τέταρτο κεφάλαιο καταπιάνεται με το ζωτικό θέμα της κοινωνικής μέριμνας και αλληλεγγύης. Τα επιμέρους κείμενα του κεφαλαίου προσεγγίζουν συνολικά την εξέταση και μελέτη της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης στη Δυτική Αττική, τις περιθωριοποιημένες κοινότητες, την ακραία περιθωριοποίηση, την ανάγκη και μεθοδολογία της επισιτιστικής στήριξης των Δήμων της Δυτικής Αττικής και την ίδρυση και λειτουργία δομής κοινωνικού παντοπωλείου σε περιφερειακό επίπεδο. Η κοινωνική μορφολογία της Δυτικής Αττικής την κατατάσσει σε μια ιδιαίτερα αρνητική θέση συνολικά στην Περιφέρεια Αττικής που πολλές φορές συνοδεύεται από έναν ιδιότυπο χωρικό στιγματισμό με δευτερογενείς δυσμενείς συνέπειες για τους κατοίκους της και την ποιότητα ζωής τους (πχ., αποχώρηση δημόσιων υπηρεσιών, διαιώνιση της υποβάθμισης, «δικαιολόγηση» μεταφοράς οχλουσών δραστηριοτήτων).

Το πέμπτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην ισότητα των φύλων, κομβικό θέμα με ποικίλες επιδράσεις όχι μόνο στις ίδιες τις γυναίκες της Δυτικής Αττικής αλλά και στα παιδιά, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή. Τα επιμέρους κείμενα αναφέρονται στην κατάρτιση σχεδίου δράσης για την ισότητα των φύλων στη Δυτική Αττική, τη χαρτογράφηση των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ) ως θεσμού προώθησης της ισότητας των φύλων στους Δήμους της περιοχής και συγκριτικά σε επίπεδο Περιφέρειας Αττικής καθώς και στην έμφυλη διάσταση της φροντίδας υγείας.

Το έκτο κεφάλαιο αναφέρεται στο εξαιρετικά κρίσιμο για τη Δυτική Αττική, ζήτημα της κοινωνικής ένταξης των τσιγγάνων/Ρομά και των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (ΕΚΟ). Ειδικότερα, τα επιμέρους θέματα που παρουσιάζονται αφορούν τη στήριξη και λογική προσέγγισης της κοινωνικής ένταξης των Ρομά στη Δυτική Αττική σε επίπεδο χωρικής Αντιπεριφέρειας, την ίδρυση και λειτουργία κοινωνικής δομής για τη στήριξη των Ρομά και των ΕΚΟ της περιοχής, την προώθηση εκπαίδευσης των Ρομά στον εθελοντισμό πολιτικής προστασίας, τα ευρήματα για την κατάσταση διαβίωσης με βάση τοπική κοινωνική έρευνα-απογραφή, βασικά στοιχεία στρατηγικής για τη στήριξη των ανθρώπων με αναπηρίες, το φαινόμενο αναλφαβητισμού στην περιοχή και την ανάγκη θεσμών δεύτερης ευκαιρίας καθώς και τις συνέπειες από το φαινόμενο βραχυχρόνιας μίσθωσης (airbnb) ως προς την ανάδυση ενός νέου κύματος «εκτοπισμένων» της πόλης που αναμένεται να αναζητήσουν καταφύγιο στη Δυτική Αττική.

Το τελευταίο κεφάλαιο αποτελείται από μελέτες- άρθρα που αφορούν υγειονομικές όψεις της Δυτικής Αττικής. Η εξαιρετικά τραγική επιβάρυνση της περιοχής με οχλούσες δραστηριότητες (χωματερές, διυλιστήρια, χημικές βιομηχανίες, ναυπηγεία) φαίνεται να αποτυπώνεται στη δυναμική εξέλιξης των θανάτων από νεοπλασίες την περίοδο 1999-2016. Η εξέταση των ανθρωποκτονιών αμφισβητεί το μύθο περί της πιο «εγκληματικής» περιοχής της χώρας (ένδειξη χωρικού στιγματισμού), ενώ ο δείκτης αυτοκτονιών αποτέλεσε πεδίο ανάδειξης της σημαντικής πίεσης και κοινωνικής δυσανεξίας στην περιοχή την περίοδο της πολύπλευρης κρίσης που είχε δυσανάλογα αρνητική επίπτωση στους πιο αδύνατους και πιο φτωχούς.

Φιλοδοξία του πονήματος είναι να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο – οδηγό για  ερευνητές και σπουδαστές της Δυτικής Αττικής στα πεδία της κοινωνικής και κοινοτικής εργασίας, της τοπικής ανάπτυξης, της διοικητικής επιστήμης και ευρύτερα των κοινωνικών επιστημών αλλά και της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών για τη διεκδίκηση μιας δίκαιης και αξιοβίωτης ανάπτυξης για την περιοχή.

www.ertnews.gr

Συντακτική ομάδα ert.gr