Φθινοπωρινή ισημερία: Ξεκινά και επίσημα σήμερα το φθινόπωρο

Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο, Φθινόπωρο, 1573

Το απόγευμα της Τρίτης 22 Σεπτεμβρίου, στις 16:31 ώρα Ελλάδας, αρχίζει και τυπικά το φθινόπωρο, καθώς θα συμβεί η φθινοπωρινή ισημερία στο βόρειο ημισφαίριο, όπου βρίσκεται και η Ελλάδα.

Η ισημερία σηματοδοτεί την αστρονομική έναρξη του φετινού φθινοπώρου, ενώ αντίστοιχα στο νότιο ημισφαίριο θα αρχίσει η άνοιξη. Στην ισημερία, η νύχτα και η μέρα έχουν σχεδόν την ίδια διάρκεια. Στη συνέχεια, στο βόρειο ημισφαίριο η μέρα θα μικραίνει και η νύχτα θα μεγαλώνει, ώσπου η τελευταία θα φθάσει στο ζενίθ της στο χειμερινό ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου.

Στην πραγματικότητα, στην Αθήνα η «ισότητα» μέρας και νύχτας θα συμβεί λίγες μέρες αργότερα, καθώς την ίδια την ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας η ίση μέρα-νύχτα συμβαίνει μόνο στους τόπους που βρίσκονται ακριβώς πάνω στον γήινο ισημερινό. Στις άλλες περιοχές πάνω ή κάτω από τον ισημερινό, αυτό συμβαίνει μερικές ημέρες πριν ή μετά από την ισημερία. Έτσι, στην Αθήνα, η οποία βρίσκεται 38 περίπου μοίρες βόρεια του ισημερινού, η ισότητα στη διάρκεια μέρας και νύχτας συμβαίνει περίπου μετά από τέσσερις μέρες.

Τόσο οι ισημερίες, όσο και τα ηλιοστάσια, συμβαίνουν δύο φορές τον χρόνο και σηματοδοτούν την έναρξη των εποχών του έτους. Από τα αρχαία χρόνια, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, τέτοια φαινόμενα γιορτάζονταν από τους λαούς, που τους απέδιδαν μυθικές σημασίες.

___________________

Tο Φθινόπωρο είναι μία από τις τέσσερις εποχές της εύκρατης ζώνης και είναι η ενδιάμεση ανάμεσα στο καλοκαίρι και τον χειμώνα. Ξεκινά κατά την φθινοπωρινή ισημερία, στις 21 Σεπτεμβρίου στο Βόρειο ημισφαίριο και στις 21 Μαρτίου στο Νότιο ημισφαίριο. Αντίστοιχα τελειώνει στο χειμερινό ηλιοστάσιο, στις 21 Δεκεμβρίου στο Βόρειο και στις 21 Ιουνίου στο Νότιο. Ωστόσο, για την μετεωρολογία οι μήνες Σεπτέμβριος, Οκτώβριος και Νοέμβριος στο βόρειο ημισφαίριο και Μάρτιος, Απρίλιος, Μάιος στο νότιο ημισφαίριο απαρτίζουν συμβατικά την εποχή του Φθινοπώρου. Εξαίρεση σε αυτού του είδους τη διαίρεση αποτελεί το Κελτικό ημερολόγιο, που ακολουθεί τον Κελτικό ημερολογιακό κύκλο και θεωρεί ως μήνες του Φθινοπώρου τον Αύγουστο, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.

Κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου, η διάρκεια της ημέρας μειώνεται, σταδιακά, κατά αρκετές ώρες και οι θερμοκρασίες πέφτουν σημαντικά έως ραγδαία, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος και το κλίμα της περιοχής.

Οικοσύστημα

Στην εύκρατη ζώνη το φθινόπωρο είναι η εποχή της συγκομιδής. Τα φυλλοβόλα δέντρα χάνουν το φύλλωμά τους, τα χρώματα στη φύση είναι διαφορετικά και ξεκινούν οι πρώτες βροχές, που προετοιμάζουν το έδαφος μεταφέροντας βαθύτερα τα άλατα, μεταλλικά στοιχεία και τις θρεπτικές ουσίες για την επερχόμενη σπορά. Τα φύλλα των φυλλοβόλων δέντρων, ενεργοποιώντας ένα δικό τους αμυντικό μηχανισμό, όταν ωριμάζουν μπορούν και διασπούν τις χρωστικές ουσίες που έχουν παραγάγει -ανάμεσά τους και την χλωροφύλλη- και τις απορροφούν πίσω στο κοτσάνι για άλλες χρήσεις. Όταν το πράσινο χρώμα της χλωροφύλλης εξαφανίζεται, τότε αποκαλύπτονται τα υπόλοιπα χρώματα, αυτά που συνήθως αποκαλούνται «φθινοπωρινά». (Πηγή: wikipedia.org)