Το συγκλονιστικό ποιητικό έργο του Γιάννη Ρίτσου, «Οι γειτονιές του κόσμου», παρατείνει τις παραστάσεις του στη σκηνή του Θεάτρου Βαφείο-Λάκης Καραλής, έως και τις 4 Μαρτίου 2020, κάθε Τετάρτη, στις 20:30.
Για το έργο, «ένα τραγούδι γραμμένο με τη συγκινησιακή φόρτιση της εμπειρίας και τη βαθιά γνώση της Ιστορίας του ανθρώπου», όπως το χαρακτηρίζει ο ποιητής, μιλάει στη «Ραδιοτηλεόραση» η σκηνοθέτις της παράστασης, Νάντια Δαλκυριάδου.
Η παράσταση παρατείνεται έως και τον Μάρτιο. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται η τόσο θερμή ανταπόκριση του κοινού στο έργο του Γιάννη Ρίτσου;
Αυτό είναι θέμα για μια ολόκληρη μελέτη, ίσως. Πώς η ποίηση του Ρίτσου πυκνή, ακριβής και ανθρώπινη, φτάνει στην ουσία της ζωής και της ανθρώπινης φύσης και μας αγγίζει και θα μας αγγίζει πάντα στα ίδια καίρια σημεία. Επιπλέον, όμως, το έργο αυτό αναφέρεται σε μια δεκαετία καθοριστική, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλο τον κόσμο, που παρουσιάζει τεράστιες ομοιότητες με το σήμερα. Μια δεκαετία, που αποτελεί σχεδόν ταμπού, δεν διδάσκεται στο σύνολό της, δεν συζητιέται, που σκόπιμα είναι θολή στη συνείδηση των περισσότερων Ελλήνων. Καθώς, όμως, βρισκόμαστε και πάλι σε μια κρίσιμη στιγμή της ιστορίας, που η φτώχεια, η αδικία, η πείνα ξεχειλίζουν, υπάρχει η ανάγκη να αντλήσουμε δύναμη, να ξαναδιαβάσουμε την Ιστορία, να την ξαναμελετήσουμε πιο σοβαρά, πέρα από το σχολικό βιβλίο που σταματάει στο ηρωικό «Αέρα!». Έχει κι άλλα κατορθώματα η Ιστορία, τόσο κι άλλο τόσο ηρωικά, να μας πει. Γι’ αυτό, νομίζω, είναι επίκαιρο το έργο του Ρίτσου. Γιατί δίνει δύναμη και πίστη, όχι με κραυγές αλλά με γνώση. Τη γνώση της Ιστορίας και της δύναμης του ανθρώπου.
Ποιες δυσκολίες συναντήσατε στο ανέβασμα ενός ποιητικού έργου;
Η απόφαση να το κάνουμε. Η απόφαση να μη σταθούμε απέναντι και να το θαυμάζουμε ως γνήσιο έργο τέχνης, αλλά να το αφήσουμε να μας οδηγήσει σε κάτι νέο. Από ποίηση να γίνει θέατρο.
Ποιες είναι οι αντιδράσεις του κοινού έως αυτή τη στιγμή;
Πέρα από τα θερμά λόγια και το χειροκρότημα, νομίζω πως η πιο σημαντική και ουσιαστική αντίδραση του κοινού είναι οι συζητήσεις που γίνονται μετά. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, θεατές μάς αναφέρουν ότι, με αφορμή το έργο, άνοιξε μετά μια συζήτηση ωρών ή κάποιος έψαξε ένα βιβλίο ή, έστω, άρχισε να αναρωτιέται πόσο ξέρει την Ιστορία. Αυτό νομίζω είναι η ουσιαστικότερη αντίδραση, να σε «ακολουθήσει» αυτό που συνέβη στην παράσταση κι έξω από το θέατρο. Μια, επίσης, σημαντική αντίδραση ήταν ενός θεατή που διαφώνησε με το ίδιο το κείμενο, είχε διαφορετική άποψη για την ιστορία. Κατά τη διάρκεια της παράστασης δυσκολεύτηκε και μετά το τέλος εκφράστηκε έντονα. Αυτό σκέφτομαι κι αν είναι κέρδος… Ότι, δηλαδή, ο θεατής δεν είχε αντίθετη άποψη για τη σκηνοθεσία, την υποκριτική, τη διασκευή, τη σκηνογραφία, τη θέση που καθόταν, τη ζέστη της αίθουσας. Αλλά για το ουσιαστικό: το τι λέμε.
Η ποιητική συλλογή του Γιάννη Ρίτσου, «Οι γειτονιές του κόσμου», γράφτηκε από το 1949 έως το 1951, κατά τη διάρκεια της εξορίας του ποιητή στη Μακρόνησο και στον ‘Αη Στράτη. Εκδόθηκε το 1957, είναι αφιερωμένη στον Μάρκο Αυγέρη και περιλαμβάνεται στον Τόμο Ε «Τα Επικαιρικά».
Ο Γιάννης Ρίτσος ανασυνθέτει μια ολόκληρη δεκαετία κρίσιμη για την παγκόσμια ιστορία (1941–1951). Η κατοχή, η αντίσταση, η απελευθέρωση, τα Δεκεμβριανά, ο εμφύλιος είναι τα θέματα γι’ αυτό το «τραγούδι»,
Στον πρόλογο του ποιήματος ο Γιάννης Ρίτσος σημειώνει:
«Η ποίηση πρέπει να ‘ναι
ένας οδηγός μάχης κι ευτυχίας
ένα όπλο στα χέρια του λαϊκού αγωνιστή
μια σημαία στα χέρια της ελευθερίας»
Συντελεστές
Διασκευή-σκηνοθεσία: Νάντια Δαλκυριάδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ελένη Παναγιωτακοπούλου
Επιμέλεια κίνησης: Μαρίνα Μαυρογένη
Μουσική επιμέλεια: Έφη Ψιαχούλια, Έλσα Στουρνάρα
Φωτογραφίες-βίντεο: Αγάπη Καλογιάννη, Νίκος Μπίμπιζας
Φωτισμοί: Γιώργος Ψυχράμης
Σχεδιασμός αφίσας: Στέφανος Μιχαηλίδης
Ηθοποιοί: Λάζαρος Βαρτάνης, Στέφανος Παπατρέχας, Βασιλική Σαραντοπούλου, Δημήτρης Χατζημιχαηλίδης
Ημερομηνίες και ώρα παράστασης: κάθε Τετάρτη, στις 20:30, έως και τις 4 Μαρτίου 2020
Διάρκεια: 90′
Τιμές εισιτηρίων: 12€ κανονικό, 8€ φοιτητικό, 5€ ανέργων, είσοδος δωρεάν για ατέλεια Σ.Ε.Η.
Θέατρο Βαφείο-Λάκης Καραλής
Αγ. Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός
Τηλ: 210 3425637
www.ert.gr
Ασπασία Κακολύρη