Ο Κλίφορντ
Γκερτζ (Clifford
James
Geertz,
Σαν
Φρανσίσκο,
23
Αυγούστου
1926
–
30
Οκτωβρίου
2006)
ήταν
Αμερικανός
ανθρωπολόγος,
καθηγητής
του
Ινστιτούτου
Προηγμένης
Έρευνας
του
Πρίνστον,
Νιού
Τζέρσεϋ.
Μετά
την
υπηρεσία
του
στο
αμερικανικό
ναυτικό
κατά
τον Β’
παγκόσμιο
πόλεμο (1943-45),
ο
Γκερτζ
σπούδασε
στο
Κολέγιο
Άντιοχ
(Antioch
College),
και
στο πανεπιστήμιο
Χάρβαρντ 1950,
όπου
κατέθεσε
τη
διδακτορική
του
διατριβή,
το 1956.
Δίδαξε
σε
πολλά
εκπαιδευτικά
ιδρύματα
πριν
ασχοληθεί
με
το
τμήμα
ανθρωπολογίας
του πανεπιστημίου
του
Σικάγο (1960-70).
Κατόπιν
έγινε
καθηγητής
κοινωνιολογίας
στο
Ινστιτούτο
Προηγμένης
Έρευνας
του
Πρίνστον
από
το
1970
έως
το
2000,
όταν
και
έλαβε
τον
τίτλο
του
επίτιμου
καθηγητή.
Σκέψη
και
έργα
Στο
πανεπιστήμιο
του
Σικάγο
ο
Γκερτζ
έγινε
υπέρμαχος
της
«συμβολικής
ανθρωπολογίας»,
η
οποία
δίνει
ιδιαίτερη
προσοχή
στο
ρόλο
της
σκέψης
(των
«συμβόλων»)
στην
κοινωνία.
Τα
σύμβολα
καθοδηγούν
την
πράξη.
Ο
πολιτισμός,
σύμφωνα
με
τον
Γκερτζ
στο
διάσημο
έργο
του Η
ερμηνεία
των
πολιτισμών (1973),
είναι
«ένα
σύστημα
κληρονομημένων
εννοιών,
ιδέες
που
εκφράζονται
με
συμβολική
μορφή,
μέσω
των
οποίων
οι
άνθρωποι
επικοινωνούν,
ανταλλάσσουν
και
αναπτύσσουν
τη
γνώση
τους
για,
αλλά
και
τη
στάση
τους
προς
τη
ζωή».
Η
λειτουργία
του
πολιτισμού
είναι
η
δημιουργία
νοήματος
για
τον
κόσμο,
έτσι
ώστε
να
γίνει
κατανοήσιμος.
Για
τον
Γκερτζ
ο
ρόλος
των
ανθρωπολόγων
είναι
να
προσπαθούν
(αν
και
δεν
είναι
δυνατόν
να
το
επιτύχουν
πλήρως)
να
ερμηνεύουν
τα
καθοδηγητικά
σύμβολα
κάθε
πολιτισμού.
Διεξήγαγε
εκτεταμένη εθνογραφική έρευνα
στην
ΝΑ Ασία και
τη
Β Αφρική.
Συνεισέφερε
επίσης
στη
διατύπωση
της
κοινωνικής
και
πολιτισμικής
θεωρίας
και
άσκησε
σημαντική
επίδραση
στρέφοντας
την
ανθρωπολογία
στη
μελέτη
των πλαισίων
του
νοήματος,
μέσα
στα
οποία
διάφοροι
άνθρωποι
ανά
τον
κόσμο
ζουν
τη
ζωή
τους.
Εργάστηκε
επίσης
και θρησκειολογικά,
ιδιαίτερα
με
το Ισλάμ και
το
εμπόριο
που
αναπτύσσεται
στα
παζάρια
-θεμελιώδη
έκφραση
του
ισλαμικού
κόσμου-
σε
παραδοσιακές
πολιτικές
δομές,
την
οικογενειακή
ζωή
και
τον
τρόπο
ζωής
στα
χωριά.
Κατά
τα
τελευταία
χρόνια
της
ζωής
του
εργάστηκε
πάνω
στο
γενικό
ζήτημα
της
εθνικής
ποικιλομορφίας
και
της
σημασίας
της
για
τον
σύγχρονο
κόσμο.
Συνεχιστής
-και
εν
μέρει
ερμηνευτής-
του
έργου
του
θεωρείται
ο
καθηγητής
του
Χάρβαρντ Στίβεν
Γκρίνμπλατ (Stephen
Greenblat).
Εργογραφία
-
The
Religion
of
Java (1960)
–
(Η
Θρησκεία
της
Ιάβα) -
Pedlars
and
Princes (1963)
–
(Γυρολόγοι
και
Πρίγκιπες) -
Agricultural
Innovation (1964)
(Αγροτική
ανανέωση) -
Islam
Observed,
Religious
Development
in
Morocco
and
Indonesia (1968)
–
(Παρατηρώντας
το
Ισλάμ:
θρησκευτική
ανάπτυξη
στο
Μαρόκο
και
την
Ινδονησία) -
The
Interpretation
of
Cultures (1973)
–
(Η
ερμηνεία
των
πολιτισμών) -
Negara:
The
Theater
State
in
Nineteenth
Century
Bali (1980)
–
(Νεγκάρα:
η
πόλις-θέατρο
στο
Μπαλί
του
19ου
αι.) -
Local
Knowledge (1983)
–
(Τοπική
γνώση) -
Works
and
Lives (1988)
–
(Έργα
και
Βίοι)