Ανδρέας Αραούζος για «Το Αρχείο»: Αξίζει να δούμε και επί σκηνής τις διαφορές μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς

Andreas Araouzos KK

Το θεατρικό έργο του Σάιμον Γουντς, «Το Αρχείο» (Hansard, που είναι το επίσημο αρχείο όλων των δημόσιων κοινοβουλευτικών συζητήσεων), σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Ανδρέα Αραούζου, ανεβαίνει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά την Τρίτη 30 Μαΐου 2023 στις 20.30.

Επί σκηνής συναντώνται οι Βαρνάβας Κυριαζής και Αννίτα Σαντοριναίου, που είχαν συνυπάρξει για σειρά ετών στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, και αργότερα για πολλά χρόνια στον ΘΟΚ. Η παράσταση «Το Αρχείο» σημείωσε μεγάλη επιτυχία στο πρώτο της ανέβασμα στην Κύπρο, με αποτέλεσμα να γίνεται δεύτερος κύκλος παραστάσεων φέτος στην Λευκωσία και να ταξιδεύει και στην Ελλάδα.

Μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη της παράστασης, Ανδρέα Αραούζο, για να πάρουμε μια ιδέα του τι πρόκειται να δούμε την Τρίτη στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.

Συνέντευξη στην Δάφνη Σκαλιώνη

– Τι σας τράβηξε περισσότερο στο έργο του Σάιμον Γουντς;

– Αγαπώ τα θεατρικά έργα που στηρίζονται σε έναν κορμό τύπου «debate» – μιας επιχειρηματολογικής αντιπαράθεσης, συνήθως και ηθικολογικής. Η καλή συγγραφή προϋποθέτει και μια σύγκρουση πεποιθήσεων που προκαλεί το θεατή με κάποια εγκεφαλική συσχέτιση: Τι θα έκανα εγώ; Τι θα απαντούσα εδώ; Άραγε έχω αντιδράσει κι εγώ έτσι; Ο καλός διάλογος (στη σκηνή αλλά και στη ζωή) απαιτεί και καλή ακρόαση του συνομιλητή και της θέσης του. Πρέπει να ακούμε τον άλλο προτού τον απορρίψουμε ή τον κατανοήσουμε. Το «Αρχείο» προσφέρει μια τέτοια συζήτηση, μέσα από τη δραματική του εξιστόρηση, με έναν τρόπο που το κάνει πολύ σημαντικό έργο που αφορά στις ευθύνες όλων μας – από τον πολιτικό, στον δημοσιογράφο, στον εκπαιδευτικό, στον γονέα και τελικά στον συνάνθρωπο.

– Πώς ήταν η συνεργασία με τον Βαρνάβα Κυριαζή και την Αννίτα Σαντοριναίου;

– Ήταν ένα σχολείο. Για το πώς προσεγγίζει ο (σπουδαίος) ηθοποιός την πρόβα, το κείμενο, τον ρόλο, τον συνεργάτη του. Αυτού του επιπέδου οι ηθοποιοί έχουν μια τρομερή πειθαρχία που τους κάνει να βάζουν το καλό της παράστασης πάνω από όλα. Αγάπησαν το έργο και το κείμενο και για μένα ήταν τιμή και απόλαυση να παρακολουθώ αυτό το ντουέτο και τη δουλειά μας να ανθίζει και να εκρήγνυται επάνω στη σκηνή!

– Η παράσταση έρχεται σε μια ιδιαίτερη συγκυρία, μεταξύ δύο εκλογικών αναμετρήσεων, για να μας υπενθυμίσει την ευθύνη που έχει κάθε μερίδα της κοινωνίας… Στα βέλη που εξαπολύουν λεκτικά ο ένας στον άλλον, το ζευγάρι των πρωταγωνιστών εκφράζει και μια ιδεολογική διαφωνία, που μας θυμίζει ένα «δράμα» που ίσως παίζεται σε αρκετά σπίτια σε συγκυρίες σαν αυτήν. Υπάρχει διέξοδος;

– Ναι, οι διαφορές μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς είναι κάτι που αξίζει να το δούμε και επί σκηνής, γιατί είναι για χρόνια μια επικαιρότητα για Ελλάδα και Κύπρο. Γι’ αυτό και δε βάζω στο έργο την «αγγλική» ταμπέλα. Η διαφωνία μπορεί να είναι γόνιμη, μπορεί να είναι και αυτοκαταστροφική. Στο σπίτι των Χέσκεθ παρακολουθούμε με πολύ ψυχαγωγικό τρόπο αυτή τη διαφωνία, με πολύ γέλιο σε πολλά σημεία, αλλά βέβαια η ψυχαγωγία δε σταματάει στο χιούμορ, αλλά συνεχίζει με την ταύτιση και με τη διανοητική πρόκληση. Διέξοδος; Μόνο με τον σεβασμό απέναντι σ’ αυτόν που έχουμε δίπλα μας. Μόνο έτσι θα υπάρξει υγιής διέξοδος.

– Η παράσταση δηλώνει πως προκαλεί την ευαισθησία κάθε θεατή στο θέμα της αποδοχής του συνανθρώπου. Μπορούμε στ’ αλήθεια να αποδεχτούμε τον Άλλον όπως είναι; Να δούμε, χωρίς να νιώθουμε απειλή, την πραγματικότητα μέσα από τα δικά του μάτια και να κάνουμε μέσα μας χώρο για αυτήν;

– Δεν είμαι εγώ σε θέση να επιβεβαιώσω αν μπορούμε εμείς όλοι να το κάνουμε, σαν ανθρωπότητα. Το ερώτημα όμως είναι «αν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, τότε τι είναι η ανθρωπότητα;» Υπάρχει άνθρωπος χωρίς τον συνάνθρωπο…;

– Οι γάμοι που προβάλλονται ως «ευτυχισμένοι», ιδίως όταν πρόκειται για επώνυμα ζευγάρια, κρύβονται συχνά πίσω από ένα προσωπείο. Από κάτω του, το ζευγάρι συχνά βράζει, δέσμιο του ίδιου του προσωπείου που εκείνο δημιούργησε. Μέχρι που κάποια μέρα η χύτρα σκάει… Αυτήν την αποκάλυψη παρακολουθούμε στην παράσταση, σαν να κοιτάμε από την κλειδαρότρυπα στον ιδιωτικό χώρο του ζευγαριού;

– Ναι, καταλαβαίνουμε ότι οι δυο τους γνωρίζουν πολύ καλά ο ένας τον άλλον, και ξέρουν να παίζουν το παιχνίδι της δικής τους πυγμαχίας άριστα. Φυσικά, το ενδιαφέρον κορυφώνεται με τις ρωγμές του καθενός που σταδιακά εμφανίζονται. Με τη μεγάλη έκπληξη που έρχεται στο τέλος για το παρελθόν τους, μπορούμε να αναλογιστούμε, πιο σοφοί πια, τους μηχανισμούς αυτού του ζευγαριού. Και ίσως να αναλογιστούμε και τις δικές μας σχέσεις – του παρελθόντος και του μέλλοντος.

– Στο έργο του Γουντς γινόμαστε μάρτυρες ενδοοικογενειακής ψυχολογικής βίας, που κάποιες φορές είναι πιο ύπουλη και πληγωτική από τη σωματική… Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για το λεγόμενο gaslighting. Είναι κάτι που αναδεικνύεται στην παράσταση;

– Ίσως να υπάρχουν νύξεις προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως με σαρκαστική διάθεση, όμως η ανατροπή στο τέλος θα δείξει πως σε αυτή τη σχέση δεν είναι ο «σαδισμός» που κυριαρχεί, αλλά ένας αγώνας για επιβίωση…

– Τι συμβολίζει η αλεπού που καταστρέφει τον κήπο, ενώ λίγο-λίγο ξεθάβονται μυστικά από παντού;

– Θα χρησιμοποιήσω την ατάκα της ίδιας της Νταϊάνα. Λέει πως η αλεπού ξέρει πως αν θέλει να αναστατώσει έναν Άγγλο ισχνού συναισθηματισμού (όπως ο Ρόμπιν) πρέπει να στοχεύσει στο γρασίδι του – είναι η θυρίδα του. Και συνεχίζει: «πρέπει να είναι συμβολισμός για κάτι, την οικογενειακή ζωή; Την κατάσταση του γάμου μας;» Εγώ θα έλεγα ότι περισσότερο το γρασίδι είναι ένα σύμβολο, αλλά θα δούμε γιατί…

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «Το Αρχείο» μπορείτε να βρείτε εδώ.

www.ertnews.gr

Δάφνη Σκαλιώνη