Η ανησυχία των πολιτών για τα τοπία που αλλάζουν γύρω τους με ταχύτατους ρυθμούς λόγω των εξελίξεων σε κρίσιμους τομείς όπως η γεωργία και η ενέργεια, απαντήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης μέσω της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο. Στη χώρα μας όμως ποιοι εμπλέκονται στη συζήτηση για τη διαχείριση του τοπίου και με ποιόν τρόπο; Ποιες είναι οι πολιτικές που το επηρεάζουν; Πώς αντιλαμβανόμαστε το τοπίο που βιώνουμε καθημερινά και πώς μιλάμε γι’ αυτό;
Το πρόγραμμα «Εργαλεία συμμετοχής πολιτών στον σχεδιασμό πολιτικών για το τοπίο», που υλοποιεί το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA) έχει ως στόχο να ανοίξει τον διάλογο για τη διαχείριση του τοπίου και να δώσει κάποιες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Με δράσεις σε εθνικό επίπεδο και μέσω πιλοτικής εφαρμογής συμμετοχικών διαδικασιών στην Πρέσπα και στην Πύλο, το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών και με την υποστήριξη του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακοπούλου στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund.
Στην Πρέσπα έχουν ήδη διοργανωθεί δυο συμμετοχικά εργαστήρια με κεντρικά ερωτήματα «Πώς αλλάζει ο τόπος μας; Πώς συνδεόμαστε με τα τοπία; Ποια είναι τα δυνατά και αδύναμα στοιχεία τους και πώς θέλουμε να είναι τα τοπία μας στο μέλλον;». Σε αυτά καταγράφηκαν οι προσωπικές εμπειρίες και μαρτυρίες κατοίκων και φορέων της περιοχής, καθώς και οι προτάσεις τους για τη διαχείριση του τοπίου στο μέλλον.
Οι συμμετέχοντες ανέδειξαν ως πλεονεκτήματα του τοπίου των Πρεσπών το υδάτινο στοιχείο, τη φύση, τη διασυνοριακότητα και την αγροτική παραγωγή, ενώ ως αδυναμίες την εγκατάλειψη των παραδοσιακών κτιρίων και τη μείωση της κτηνοτροφίας. Εξέφρασαν ανησυχία για τις μεταβολές που προκαλούν στο τοπίο τόσο η μείωση του πληθυσμού όσο και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και η εγκατάλειψη του πρωτογενούς τομέα. Η αναγνώριση του τοπίου της Πρέσπας ως Διεθνούς Αξίας αλλά και η ανάπτυξη βιολογικών καλλιεργειών αναφέρθηκαν ως ευκαιρίες προς αξιοποίηση στο μέλλον.
Τα συμπεράσματα των συμμετοχικών δράσεων θα συντεθούν μαζί με επιστημονικά στοιχεία έρευνας σε κατευθύνσεις πολιτικής και θα αποτελέσουν μέρος των προτάσεων που θα προωθηθούν σε αρμόδιους φορείς της περιοχής. Επιπλέον, τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν στις συμμετοχικές διαδικασίες στις Πρέσπες καθώς και αυτά που θα χρησιμοποιηθούν το φθινόπωρο στην Πύλο, θα φιλοξενηθούν σε ειδικό ιστότοπο για να είναι πρoσβάσιμα στην Κοινωνία των Πολιτών, αλλά και σε ερευνητές και μελετητές που ασχολούνται με το τοπίο ή τον χωροταξικό σχεδιασμό.
Το πρόγραμμα πλαισιώνεται από τον φωτογραφικό διαγωνισμό Lifescapes στο Instagram, με στόχο την ανάδειξη των μοναδικών τοπίων της Πρέσπας και της Πύλου και την ευαισθητοποίηση του κοινού για τα ζητήματα του τοπίου. Η συμμετοχή στον διαγωνισμό είναι ανοιχτή μέχρι τις 20/7.
www.ertnews.gr
Δάφνη Σκαλιώνη