Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν για τα επίπεδα της χοληστερόλης τους, και όχι άδικα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερο από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από υψηλή χοληστερόλη. Αυτό συνεπάγεται με κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακών παθήσεων, η κύρια αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι τροφές που καταναλώνουμε μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της καρδιαγγειακής υγείας και είναι λογικό να πιστεύουμε ότι η κατανάλωση τροφών με υψηλή χοληστερόλη αυξάνει τα επίπεδα χοληστερίνης μας. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
«Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι το θεωρούν λογικό, παρόλο που η πλειονότητα των δεδομένων δείχνει ότι αυτό δεν ισχύει», εξηγεί στο CNN η Άλις Λιχτενστάιν, διευθύντρια του Εργαστηρίου Καρδιαγγειακής Διατροφολογίας του πανεπιστημίου Ταφτς της Βοστώνης.
Ο «μεγαλύτερος ένοχος»
Οι διατροφικές οδηγίες του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ δεν καθορίζουν πλέον μια ανώτατη ενδεικνυόμενη ποσότητα κατανάλωσης χοληστερόλης. Η σύσταση δεν υπήρχε στη δημοσίευση 2015-2020 και δεν συμπεριλήφθηκε στις νεότερες οδηγίες που κυκλοφόρησαν για το 2021. Ο λόγος; Η ποσότητα χοληστερόλης που λαμβάνουμε δεν αποτελεί απειλή για την υγεία. Η Λιχτενστάιν τόνισε ότι είναι σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη πόση διατροφική χοληστερόλη καταναλώνουμε την ημέρα.
Η επιστήμονας συμμετείχε στην επιτροπή που αποφάσισε ότι η προηγούμενη σύσταση- σύμφωνα με την οποία η ημερήσιας πρόσληψη χοληστερόλης ήταν στα 300 χιλιοστόγραμμα- δεν ήταν τελικά απαραίτητη γιατί οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν ξεπερνούσαν αυτό το όριο. Στις ΗΠΑ, οι γυναίκες καταναλώνουν κατά μέσο όρο 250 χιλιοστόγραμμα χοληστερόλης την ημέρα και οι άνδρες 350 χιλιοστόγραμμα, σύμφωνα με την Λιχτενστάιν. Ως εκ τούτου, η επιτροπή δεν θεώρησε τη χοληστερόλη επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία.
Μια μετα-ανάλυση περισσότερων από 50 μελετών της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας που δημοσιεύθηκε το 2019, δεν βρήκε σημαντική σχέση μεταξύ της διατροφικής χοληστερόλης και του καρδιαγγειακού κινδύνου. Η πρόσληψη χοληστερόλης αύξησε τον κίνδυνο στα άτομα που κατανάλωναν έως και τρεις φορές τη μέση ποσότητα.
«Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε χοληστερόλη αυξάνει τη χοληστερόλη στο αίμα, συνήθως κατά μια μικρή, αλλά σημαντική ποσότητα», εξηγεί στο CNN ο Δρ Στίβεν Ντεβράις, καρδιολόγος και εκτελεστικός διευθυντής του εκπαιδευτικού μη κερδοσκοπικού Ινστιτούτου Gaples στο Ιλινόι.
Αλλά το αποτέλεσμα της κατανάλωσης τροφών που περιέχουν πολλή χοληστερόλη «μπορεί να μην είναι τόσο κακό όσο θα περίμενε κανείς, επειδή το μεγαλύτερο μέρος της χοληστερόλης στο αίμα προέρχεται από το ίδιο το σώμα». Όταν καταναλώνετε μεγάλη ποσότητα χοληστερόλης, το σώμα συνήθως θα παράγει λιγότερη.
Εκείνο που ανησυχεί περισσότερο τους επιστήμονες είναι το κορεσμένο λίπος. Η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, αυξάνει την παραγωγή λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας ή χοληστερόλης LDL (“κακή”), η οποία μπορεί να συσσωρευτεί μέσα στις αρτηρίες, να περιορίσει τη ροή του αίματος στην καρδιά και τον εγκέφαλο και να αυξήσει την πιθανότητα καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικό.
Ο ρόλος της χοληστερόλης στο σώμα
Τα ζώα – συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων – παράγουν χοληστερόλη για να εκτελέσουν πλήθος σημαντικών λειτουργιών, όπως η παραγωγή ορμονών του φύλου, η μετατροπή του ηλιακού φωτός σε βιταμίνη D και ο σχηματισμός μέρους της κυτταρικής μεμβράνης. Η χοληστερόλη που λαμβάνουμε στη διατροφή μας προέρχεται από την κατανάλωση ζωικών προϊόντων όπως κρέας και γαλακτοκομικά. Και αυτές είναι οι κορυφαίες διατροφικές πηγές κορεσμένου λίπους.
Τα αυγά έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά αλλά πολύ υψηλή σε χοληστερόλη. Ένα μεγάλο αυγό περιέχει 1,6 γραμμάρια κορεσμένου λίπους και 187 χιλιοστόγραμμα χοληστερόλης.
Οι επιστήμονες δεν φαίνεται να έχουν αποφασίσει εάν τα αυγά μας κάνουν καλό ή όχι. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωσή τους αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Κάποιες από αυτές τις μελέτες είναι προβληματικές γιατί δεν ρωτούν τους συμμετέχοντες τι άλλο τρώνε μαζί με τα αυγά. Τα ίδια τα αυγά δεν περιέχουν πολλά κορεσμένα λιπαρά σε αντίθεση με τροφές που τα συνοδεύουν όπως το μπέικον, το λουκάνικο και το τυρί.
Δεν είναι ίδιες όλες οι τροφές που περιέχουν πολύ χοληστερόλη
Οι διατροφολόγοι τονίζουν ότι είναι σημαντικό όχι μόνο να βγάλετε από τη διατροφή σας τα τρόφιμα που βλάπτουν στην υγεία, αλλά να προσέξετε με τι θα τα αντικαταστήσετε.
«Ο κίνδυνος κάθε διατροφικού παράγοντα έχει είτε διογκωθεί, είτε ελαχιστοποιηθεί, και αυτό είναι σίγουρα η περίπτωση με τα κορεσμένα λιπαρά», δήλωσε ο Ντεβράις. «Εάν τα κορεσμένα λιπαρά αντικατασταθούν με εξευγενισμένους υδατάνθρακες, όπως ζάχαρη ή λευκό ψωμί, τότε έχει αποδειχθεί ότι δεν υπάρχει καθαρό όφελος για την υγεία. Εάν τα κορεσμένα λιπαρά αντικατασταθούν με άλλα πιο υγιή λίπη, τότε υπάρχει ένα σαφές όφελος για την υγεία».
Τα θαλασσινά και κυρίως οι γαρίδες, έχουν σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη. Όμως τα οστρακοειδή και τα ψάρια είναι εξαιρετικές πηγές άπαχης πρωτεΐνης για άτομα που τρώνε ζωικά προϊόντα, ενώ παρέχουν απαραίτητα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα τα οποία δεν παράγει ο οργανισμός. Για αυτούς τους λόγους είναι καλά υποκατάστατα του κόκκινου κρέατος και των πουλερικών. Όσον αφορά το θέμα των αυγών, ο Ντεβράις συνιστά να μην τρώμε πάνω από τέσσερα αυγά την εβδομάδα.
Υγιείς διατροφικές συνήθειες
Κάποιοι άνθρωποι θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί στην κατανάλωση αυγών και άλλων τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη. Αυτό περιλαμβάνει άτομα που έχουν οριακή υψηλή χοληστερόλη (πάνω από 200 χιλιοστόγραμμα) ή διατρέχουν κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, λόγω οικογενειακού ιστορικού, ή έχουν υπερευαισθησία στη διατροφική χοληστερόλη. Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 πρέπει επίσης να παρακολουθούν την κατανάλωση χοληστερόλης στη διατροφή τους.
Αυτό που συνιστούν οι γιατροί είναι να αντικαταστήσουμε τους συνήθεις ύποπτους – όπως το κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά με πλήρη λιπαρά και τα ζαχαρούχα ποτά – με περισσότερα λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής αλέσεως και φασόλια. Η μετα-ανάλυση της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας προτείνει τη μετάβαση σε υγιείς τρόπους διατροφής που περιλαμβάνουν αυτά τα μη επεξεργασμένα συστατικά, όπως η μεσογειακή διατροφή.
«Είναι πολύ σημαντικό να εστιάζουμε στις κατηγορίες υγιεινών τροφίμων, παρά να συζητάμε μεμονωμένα για κορεσμένα λιπαρά ή χοληστερόλη», δήλωσε ο Ντεβράις. «Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν διαβάζουν τις ετικέτες στα τρόφιμα και θέλω να ενθαρρύνω όλους να τρώνε περισσότερο φαγητό που δεν έχει ετικέτες».
ΠΗΓΗ: CNN
www.ertnews.gr
Εύη Τσιριγωτάκη