Το μεγαλύτερο παγόβουνο στον κόσμο δεν υπάρχει πια. Το A68, όπως ήταν γνωστό, είχε έκταση περίπου 6.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων όταν αποκολλήθηκε από την Ανταρκτική το 2017.
Ωστόσο, οι δορυφόροι δείχνουν ότι το παγόβουνο έχει σχεδόν εξαφανιστεί, αφού έχει πλέον χωριστεί σε αμέτρητα μικρά κομμάτια, τα οποία το Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου των ΗΠΑ, δεν θεωρεί άξια παρακολούθησης.
Το Α68 «γεννήθηκε» από το στρώμα πάγου Larson C στην άκρη της χερσονήσου της Ανταρκτικής και για ένα χρόνο σχεδόν δεν μετακινήθηκε. Στη συνέχεια όμως, άρχισε να μετακινείται προς τα βόρεια με αυξανόμενη ταχύτητα.
Το παγόβουνο συνέχισε τη διαδρομή του στον Νότιο Ατλαντικό και το νησί της Νότιας Γεωργίας, όπου συνήθως καταλήγουν και λιώνουν σταδιακά πολλά από τα μεγάλα παγόβουνα. Ωστόσο, στην περίπτωση του Α68, τα κύματα, το ζεστό νερό και οι υψηλότερες θερμοκρασίες του αέρα, ήταν οι παράγοντες που προκάλεσαν την αποκόλληση άλλων, μικρότερων κομματιών.
«Είναι εκπληκτικό το ότι το A68 άντεξε τόσο πολύ», δήλωσε ο Adrian Luckman, από το Πανεπιστήμιο Swansea, στο BBC News.
«Είναι σαν να συσσωρεύτηκαν τέσσερα κομμάτια χαρτιού Α4, το ένα πάνω στο άλλο. Αυτό το πράγμα ήταν απίστευτα ευέλικτο και εύθραυστο καθώς κινείτο στον ωκεανό. Και αυτό διήρκησε για χρόνια. Αλλά τελικά χωρίστηκε σε τέσσερα με πέντε κομμάτια τα οποία επίσης έσπασαν».
Γεννήθηκε στην εποχή των δορυφόρων
Το A68 πιθανότατα θα το θυμόμαστε ως το πρώτο παγόβουνο που έγινε διάσημο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Άνθρωποι σε όλο τον κόσμο μοιράστηκαν στο διαδίκτυο δορυφορικές εικόνες, ειδικά καθώς το παγόβουνο πλησίαζε το νησί της Νότιας Γεωργίας. Εάν είχε σταματήσει εκεί, ο τεράστιος όγκος του θα μπορούσε να διαταράξει το τοπικό οικοσύστημα του νησιού.
«Το A68 τράβηξε την προσοχή πολλών διαφορετικών ανθρώπων», σχολίασε η Laura Gerrish, ειδική χαρτογράφησης της Βρετανικής Ανταρκτικής Έρευνας (BAS). «Μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε την διαδρομή του μέσω των δορυφορικών εικόνων, με τέτοια λεπτομέρεια που δεν μπορούσαμε να κάνουμε στο παρελθόν».
The rectangular #iceberg that made headlines in October had a longer, rougher journey than initially thought. Scientists used images from #Landsat8 and the ESA’s #Sentinel1 #satellites to trace the berg back to its origins. https://t.co/5sQ7eDC8Do #Antarctica #NASA #A68
pic.twitter.com/USgsSYXsxD
— NASA Earth (@NASAEarth) November 7, 2018
Τι μάθαμε από το A68
Το παγόβουνο ήταν επίσης ο στόχος μιας σοβαρής επιστημονικής έρευνας. Ο τόπος καταγωγής του, το Larsen C, είναι ένα τεράστιο πλωτό στρώμα πάγου που δημιουργήθηκε από τη συγχώνευση παγετώνων. Η ιστορία της ζωής του A68 θα δώσει πληροφορίες στους ερευνητές σχετικά με το πώς κατασκευάζονται τα στρώματα πάγου και πώς διαλύονται και δημιουργούνται τα παγόβουνα.
«Χρησιμοποιήσαμε νέους αισθητήρες οι οποίοι παρακολουθούσαν την εξέλιξη των ρωγμών και πιστεύω ότι συλλέξαμε χρήσιμες πληροφορίες τις οποίες δεν είχαμε την προηγούμενη δεκαετία», σχολίασε ο Christopher Shuman από το Πανεπιστήμιο του Maryland, County Baltimore (UMBC) και το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA.
#Iceberg #A68 dancing around over the last 30 days @NASA #WorldView @NASAEarth pic.twitter.com/7HGGYsv46J
— Thomas Rackow
(@thomas_rackow) September 8, 2020
Οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν το A68 προϊόν μιας φυσικής διαδικασίας. Τα στρώματα πάγου διατηρούν μια ισορροπία και η αποκόλληση των παγόβουνων είναι ένας τρόπος εξισορρόπησης της συσσώρευσης μάζας από τις χιονοπτώσεις και τους παγετώνες της ενδοχώρας. Υπό αυτήν την έννοια, το A68 δεν αποτελεί απόδειξη της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο. Ωστόσο, το Α68 ανέδειξε τις διάφορες διαδικασίες μέσω των οποίων η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να καταστρέψει τις δομές πάγου. Μια από αυτές τις διαδικασίες ονομάζεται υδροπυρήνωση η οποία μετέτρεψε τα υπόλοιπα κομμάτια σε χυλό, σχεδόν μέσα σε μια νύχτα.
«Πρόκειται για ένα άλλο παράδειγμα τπου μας δείχνει πώς θα μπορούσαν να καταρρεύσουν τα στρώματα πάγου σε έναν θερμότερο κόσμο», δήλωσε στο BBC News ο Ted Scambos, ειδικός στο Πανεπιστήμιο CIRES του Κολοράντο.
Αποστολή ρομπότ για έρευνα
Η Βρετανική Ανταρκτική Έρευνα έστειλε δυο ρομπότ στον ωκεανό τον περασμένο Φεβρουάριο, για να μπορέσει να μελετήσει μερικά από τα τελευταία κομμάτια του A68.
Το ένα ρομπότ εξαφανίστηκε, ενώ το άλλο παγιδεύτηκε κάτω από τον πάγο για δύο εβδομάδες μέχρι που κατάφερε να απελευθερωθεί και να συνεχίσει τις παρατηρήσεις του. Το δεύτερο ρομπότ θα επιστρέψει τον Μάιο ώστε οι επιστήμονες θα μπορέσουν να συλλέξουν τα δεδομένα του.
Πώς τελείωσαν όλα την περασμένη εβδομάδα
Το USNIC είναι ο οργανισμός που δίνει τις ονομασίες τους στα παγόβουνα και παρακολουθεί εκείνα που ενδέχεται να αποτελούν απειλή για τη ναυτιλία. Για να μπει στη λίστα του USNIC ένα παγόβουνο, θα πρέπει είτε να έχει έναν μακρύ άξονα μεγαλύτερο από 10 ναυτικά μίλια (18,5 χλμ.) ή μια έκταση τουλάχιστον 20 τετραγωνικών ναυτικών μιλίων (68,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα). Κανένα από τα κομμάτια του A68 δεν πληροί τις προϋποθέσεις. Το τελευταίο μεγάλο κομμάτι, γνωστό ως A68a, μετρήθηκε την προηγούμενη Παρασκευή σε μόλις 3 με 2 ναυτικά μίλια.
ΠΗΓΗ: BBC
www.ertnews.gr
Εύη Τσιριγωτάκη