Είναι γνωστό ότι το ακραίο και αμφιλεγόμενο- ως προς την εγκυρότητα περιεχόμενο- προσελκύει ένα μεγάλο κοινό στο Facebook. Τους μήνες πριν από τις αμερικανικές εκλογές του 2020, οι πιο δημοφιλείς σελίδες της πλατφόρμας ήταν αυτές στις οποίες σχολίαζαν ακροδεξιές προσωπικότητες όπως οι υπερσυντηρητικοί πολιτικοί σχολιαστές, Dan Bongino και Dinesh D’Souza. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, μια ανώνυμη πηγή του Facebook είχε δηλώσει στο «Politico», ότι «ο λαϊκισμός της δεξιάς είναι πάντα πιο ελκυστικός». Μια νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε χθες, Τετάρτη 3 Μαρτίου, δείχνει εμπειρικά ότι η σχέση μεταξύ της εγκυρότητας των ειδήσεων και της εμπλοκής των χρηστών, ποικίλλει δραματικά, ανάλογα με τις πολιτικές πεποιθήσεις της εκάστοτε σελίδας στο Facebook.
Σύμφωνα με τους ερευνητές του πρότζεκτ «Κυβερνοασφάλεια για τη Δημοκρατία» («Cybersecurity for Democracy») του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, οι ακροδεξιές πηγές που δημοσιεύουν ψευδείς ειδήσεις (fake news) έχουν συγκριτικά, υψηλότερα επίπεδα εμπλοκής ανά ακόλουθο, σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη κατηγορία πηγών ειδήσεων. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι οι δημοσιεύσεις ψευδών ειδήσεων που προέρχονταν από αριστερές και κεντρώες πηγές είχαν πολύ λιγότερη απήχηση, σε αντίθεση με τις ακροδεξιές οι οποίες είχαν έως και 65% περισσότερη εμπλοκή ανά ακόλουθο. Αυτή η μελέτη αποκαλύπτει ποιες κατηγορίες ειδήσεων διαδίδονται περισσότερο στο Facebook.
«Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι η παραπληροφόρηση είναι πιο ελκυστική από τη μη παραπληροφόρηση», δήλωσε η Λόρα Έντελσον, υποψήφια για διδακτορικό και επικεφαλής ερευνήτρια της μελέτης. «Πολλοί άνθρωποι πίστευαν ότι ίσως να συνέβαινε αυτό, όμως τώρα μπορούμε να το ποσοτικοποιήσουμε και να πούμε ότι αυτό ισχύει για την ακροδεξιά, αλλά όχι για το κέντρο ή την αριστερά».
Η ομάδα εξέτασε 2.973 ειδησεογραφικές σελίδες στο Facebook στις ΗΠΑ, οι οποίες είχαν αξιολογηθεί για κομματισμό και ακρίβεια από δύο ανεξάρτητους οργανισμούς, το NewsGuard και το Media Bias / Fact Check (MBFC). Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να κατηγοριοποιήσουν κάθε πηγή ανάλογα με την ιδεολογική της τοποθέτηση – ακροδεξιά, δεξιά, κέντρο, αριστερά, ακροαριστερά – και από το αν είχε λάβει σήμανση ή όχι για τακτικές δημοσιεύσεις ψευδών ειδήσεων.
Στη συνέχεια, με τη βοήθεια του CrowdTangle, ενός εργαλείου του Facebook το οποίο αναλύει τη δραστηριότητα στην πλατφόρμα, η Έντελσον και η ομάδα της «κατέβασαν» κάθε δημόσια ανάρτηση από σελίδες ειδησεογραφικών οργανισμών στο Facebook και το Instagram, από τον Αύγουστο 2020 έως τον Ιανουάριο 2021. Παράλληλα κατέγραψαν όλα τα σχόλια ή τις αντιδράσεις σε κάθε σελίδα. Αυτό τους επέτρεψε να βαθμολογήσουν κάθε δημοσίευση ανά δέσμευση, ανά ακόλουθο. Τέλος, συνέκρινε το σκορ αφοσίωσης για κάθε κατηγορία δημοσίευσης.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Στις κατηγορίες άκρα αριστερά, αριστερά και κέντρο, οι δημοσιεύσεις που είχαν αξιολογηθεί ως αξιόπιστες από το NewsGuard και το MBFC, είχαν από δύο έως και πέντε φορές μεγαλύτερη δέσμευση από τις υπόλοιπες. Στην δεξιά, οι ακριβείς πηγές διατηρούσαν μόνο ένα μικρό πλεονέκτημα.
Στην κατηγορία της ακροδεξιάς, τα πράγματα αλλάζουν. Οι σελίδες που ήταν γνωστό ότι διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις είχαν 426 αλληλεπιδράσεις ανά 1.000 ακόλουθους. Αντίστοιχα, άλλες δεξιές πηγές που δεν σχετίζονται με παραπληροφόρηση, είχαν 259 αλληλεπιδράσεις ανά 1.000 ακόλουθους.
Μία εξήγηση σύμφωνα με την επιστήμονα είναι ότι το Facebook κατευθύνει τους χρήστες προς σελίδες οι οποίες δημοσιεύουν ψευδείς ειδήσεις καθώς οι αλγόριθμοί του έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα την εμπλοκή των χρηστών. «Εάν ο αλγόριθμος προωθεί ελκυστικό περιεχόμενο, τότε θα ευνοήσει πηγές που διαδίδουν παραπλανητικές θεωρίες συνωμοσίας και ψευδείς ειδήσεις».
Σύμφωνα με το Wired, ένας εκπρόσωπος του Facebook απάντησε σε αυτόν τον ισχυρισμό λέγοντας ότι «αυτή η μελέτη εξετάζει κυρίως τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με το περιεχόμενο, το οποίο όμως δεν πρέπει να συγχέεται με το πόσα άτομα το βλέπουν πραγματικά στο Facebook. Εάν κοιτάξετε ποιο είναι το ελκυστικό περιεχόμενο, τότε θα δείτε ότι δεν είναι καθόλου κομματικό όπως προτείνει αυτή η μελέτη».
Ο Σινάν Αράλ, που ηγείται της Πρωτοβουλίας για την Ψηφιακή Οικονομία του MIT, δήλωσε ότι η μελέτη ευθυγραμμίζεται με προηγούμενες έρευνες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο διαδίδεται το ψευδές περιεχόμενο στο διαδίκτυο. Σε μια μελέτη του 2018 που δημοσιεύθηκε στο «Science», ο Αράλ και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι οι ψευδείς ειδήσεις εξαπλώνονται στο Twitter «μακρύτερα, γρηγορότερα, βαθύτερα και ευρύτερα από την αλήθεια». Ωστόσο διευκρίνισε ότι το γεγονός ότι ορισμένες σελίδες έχουν μεγαλύτερη εμπλοκή ανά χρήστη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το Facebook τις προωθεί περισσότερο.
«Το Facebook είναι πολύ πιο εξελιγμένο για τη μέτρηση της εμπλοκής», είπε. «Επίσης, έχει έναν αλγόριθμο πολλαπλών αντικειμενικών λειτουργιών που δεν εξετάζει αποκλειστικά την εμπλοκή».
Με άλλα λόγια δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με επιστημονική βεβαιότητα εάν το Facebook προωθεί τις σελίδες που δημοσιεύουν αναξιόπιστες ειδήσεις που προέρχονται από την δεξιά. Στο άρθρο της, η Έντελσον σημειώνει ότι το CrowdTangle δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των ατόμων που είδαν μια συγκεκριμένη ανάρτηση ή τον χρόνο τον οποίον αφιέρωσαν για να τη διαβάσουν. Επιπλέον, το Facebook δεν έχει αποκαλύψει πληροφορίες για το πώς παραπέμπει σε άλλες σελίδες ο αλγόριθμος. Χωρίς αυτά τα δεδομένα, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ακριβώς πώς μεταφράζονται τα στατιστικά στοιχεία εμπλοκής ανά χρήστη, σε αλγοριθμικές προτάσεις.
ΠΗΓΗ: Wired
www.ertnews.gr
Εύη Τσιριγωτάκη