Share this
Photo: © Jonathan Chng on Unsplash
Οι προκλήσεις που θέτουν τα πλαστικά οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι τα συστήματα παραγωγής και κατανάλωσης που χρησιμοποιούμε δεν είναι βιώσιμα. Η πανδημία COVID-19 και η κλιματική αλλαγή έχουν εντείνει την προσοχή του κοινού στην κρίση των πλαστικών αποβλήτων που αντιμετωπίζουμε. (Εκτελεστικός διευθυντής του ΕΟΠ, Hans Bruyninckx)
Η συνεχώς αυξανόμενη ποσότητα πλαστικών, ο αντίκτυπός τους στη βιοποικιλότητα και η συμβολή τους στην κλιματική αλλαγή, καθώς και ο τρόπος αντιμετώπισής τους στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας βρίσκονται εδώ και χρόνια στο θεματολόγιο πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πανδημία COVID-19 έχει στρέψει την προσοχή ακόμη περισσότερο στα πλαστικά απόβλητα, με εικόνες από μάσκες και μεγάλες ποσότητες προστατευτικού εξοπλισμού μίας χρήσης στις θάλασσές μας. Στην έκθεση για την κυκλική οικονομία πλαστικών που δημοσιεύεται σήμερα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) αναλύει την ανάγκη και τις δυνατότητες μετάβασης σε μια κυκλική και βιώσιμη προσέγγιση όσον αφορά τη χρήση πλαστικών.
Ενώ η ευαισθητοποίηση, η ανησυχία και η δράση σχετικά με τον τρόπο διάθεσης των πλαστικών στο θαλάσσιο περιβάλλον και αλλού έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν πολλές άλλες, λιγότερο γνωστές επιπτώσεις από τα πλαστικά, όπως, μεταξύ άλλων, η συμβολή τους στην κλιματική αλλαγή και στις νέες προκλήσεις που θέτει η πανδημία COVID-19, όπως αναφέρεται στην έκθεση του ΕΟΠ με τίτλο «Plastics, the circular economy and Europe’ s environment — A priority for action» («Πλαστικά, η κυκλική οικονομία και το περιβάλλον της Ευρώπης — Μια προτεραιότητα για δράση»).
Η έκθεση εξετάζει την παραγωγή, την κατανάλωση και το εμπόριο πλαστικών, τον αντίκτυπό τους στο περιβάλλον και στο κλίμα, κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους και διερευνά τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία πλαστικών μέσω τριών οδών στις οποίες συμμετέχουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, η βιομηχανία και οι καταναλωτές.
«Οι προκλήσεις που θέτουν τα πλαστικά οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι τα συστήματα παραγωγής και κατανάλωσης που χρησιμοποιούμε δεν είναι βιώσιμα. Η πανδημία COVID-19 και η κλιματική αλλαγή έχουν εντείνει την προσοχή του κοινού στην κρίση των πλαστικών αποβλήτων που αντιμετωπίζουμε. Είναι εμφανές ότι η καλύτερη επιλογή μας είναι η μετάβαση σε μια θεμελιωδώς βιώσιμη και κυκλική οικονομία πλαστικών, στην οποία θα κάνουμε πιο συνετή χρήση πλαστικών και θα μπορούμε να τα επαναχρησιμοποιούμε και να τα ανακυκλώνουμε με καλύτερο τρόπο. Επιπλέον, αφετηρία μας θα πρέπει να είναι η παραγωγή πλαστικού από ανανεώσιμες πρώτες ύλες», δηλώνει ο Εκτελεστικός διευθυντής του ΕΟΠ, Hans Bruyninckx.
Η έκθεση δείχνει ότι η παραγωγή, η χρήση και το εμπόριο πλαστικών συνεχίζουν να αυξάνονται. Ένας αυξανόμενος αριθμός πολιτικών και πρωτοβουλιών της ΕΕ έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτουν τα πλαστικά, ιδίως εκείνων που προκύπτουν από τα πλαστικά μίας χρήσης. Το 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρώτη παγκοσμίως ολοκληρωμένη στρατηγική για τα πλαστικά σε μια κυκλική οικονομία, στην οποία καθορίζεται η προσέγγιση της ΕΕ για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτουν τα πλαστικά, ακολουθούμενη το 2019 από την Οδηγία για τα πλαστικά μίας χρήσης.
Η έκθεση του ΕΟΠ επισημαίνει τρεις τρόπους για τη μελλοντική πορεία, στους οποίους περιλαμβάνονται η εξυπνότερη χρήση πλαστικών, η αυξημένη κυκλικότητα και η χρήση ανανεώσιμων πρώτων υλών. Ο συνδυασμός όλων αυτών μπορεί να συμβάλει στην εξασφάλιση ενός βιώσιμου και κυκλικού συστήματος πλαστικών. Παράλληλα με την έκθεση δημοσιεύονται επίσης σήμερα δύο σχετικά σημειώματα για τα πλαστικά και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και για τη διευκόλυνση των κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων.
Πανδημία COVID-19 και πλαστικά
Η πανδημία του κορονοϊού έχει προκαλέσει αλλαγές στην παραγωγή, στην κατανάλωση και στα απορρίμματα πλαστικών. Οι πλαστικές μάσκες παίζουν καθοριστικό ρόλο στον περιορισμό της περαιτέρω εξάπλωσης της COVID-19. Ωστόσο, η ραγδαία αύξηση των πλαστικών αποβλήτων λόγω της ζήτησης για μάσκες και γάντια, καθώς και η αλλαγή της παραγωγής και χρήσης πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, όπως τα δοχεία φαγητού σε πακέτο και οι πλαστικές συσκευασίες για διαδικτυακές πωλήσεις, μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τις προσπάθειες της ΕΕ βραχυπρόθεσμα για τον περιορισμό της ρύπανσης από πλαστικά και τη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο και κυκλικό σύστημα πλαστικών.
Η βιομηχανική παραγωγή πλαστικών συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή
Η κατανάλωση και η παραγωγή πλαστικών συνεπάγεται τη χρήση μεγάλων ποσοτήτων ορυκτών καυσίμων, γεγονός που έχει αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Το πρόβλημα επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο από την μειωμένη οικονομική δραστηριότητα, η οποία έχει προκαλέσει απότομη πτώση των τιμών πετρελαίου παγκοσμίως, καθιστώντας σημαντικά φθηνότερη για τους κατασκευαστές την παραγωγή πλαστικών προϊόντων από παρθένα υλικά ορυκτής προέλευσης, σε σχέση με τη χρήση ανακυκλωμένων πλαστικών υλικών. Εάν συνεχιστεί η αύξηση της παραγωγής και της χρήσης πλαστικών υλών όπως προβλέπεται, η βιομηχανία πλαστικών θα αντιπροσωπεύει το 20 % της παγκόσμιας χρήσης πετρελαίου έως το 2050, μια δραματική αύξηση συγκριτικά με το 7% στο οποίο αναλογεί σήμερα.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, σύμφωνα με στοιχεία από την απογραφή αερίων θερμοκηπίου του ΕΟΠ, οι ετήσιες εκπομπές που σχετίζονται με την παραγωγή πλαστικών στην ΕΕ ανέρχονται σε περίπου 13,4 εκατομμύρια τόνους CO2, ή περίπου στο 20% των εκπομπών της χημικής βιομηχανίας σε όλη την ΕΕ. Η οικονομική βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας αγοράς ανακύκλωσης πλαστικών υφίσταται αυτή τη στιγμή σημαντικές πιέσεις. Η χαμηλότερη ζήτηση της αγοράς για ανακυκλωμένα πλαστικά περιπλέκει επιπλέον τις προσπάθειες πολλών δήμων της Ευρώπης να διαχειριστούν με βιώσιμο τρόπο τις πρακτικές που ακολουθούν στον τομέα των αποβλήτων, ενώ χρησιμοποιούνται λιγότερο επιθυμητές επιλογές διάθεσης αποβλήτων για σημαντικές ποσότητες πλαστικών απορριμμάτων.
Πηγή: www.eea.europa.eu
Share this