Τζον Λε Καρέ: Τα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη ζωή και το έργο του

Τζον Λε Καρέ: Τα γεγονότα που διαμόρφωσαν τη ζωή και το έργο του

Ο  δημοφιλής συγγραφέας μυθιστορημάτων κατασκοπείας, David John Moore Cornwell, ευρύτερα γνωστός με το ψευδώνυμο John Le Carré έφυγε από τη ζωή το περασμένο Σάββατο (12 Δεκεμβρίου) σε ηλικία 89 ετών, από πνευμονία. Από τα βιβλία του μπορεί κάποιος να πάρει μαθήματα για την τέχνη της απόκρυψης, τα μυστικά της οποίας πάντα οδηγούν το ένα στο άλλο.  Αλλά το να ανακαλύπτεις τον Le Carré είναι σαν να αποκαλύπτεις μια-μια τις ρωσικές κούκλες –μπάμπουσκες– οι οποίες έγιναν γνωστές και με αφορμή την τηλεοπτική μεταφορά του φημισμένου μυθιστορήματος του συγγραφέα, με τίτλο «Tinker Tailor Soldier Spy» («Και ο Κλήρος Έπεσε στον Σμάιλι»).

Με αυτά τα λόγια ο δημοσιογράφος της Daily Mail, Richard Kay, εξηγεί στο άρθρο του ποια είναι εκείνα τα γεγονότα που διαμόρφωσαν τον Le Carré τόσο στο έργο όσο και στη ζωή του. Χρειάστηκε –επισημαίνει- να περάσουν δεκαετίες μετά την έκδοση του εξαιρετικά επιτυχημένου, ευπώλητου βιβλίου του «Ο Κατάσκοπος που Γύρισε από το Κρύο», για να αντιληφθούμε ότι ο κόσμος που ο συγγραφέας περιγράφει στα έργα του δημιουργήθηκε από τις προσωπικές του εμπειρίες.

Ο πατέρας του ήταν ένας άντρας με ροπή στις απάτες, που ερωτοτροπούσε με τις γυναίκες. Η μητέρα του εγκατέλειψε την οικογένεια όταν ο μικρός David (το πραγματικό του όνομα) ήταν 5 χρονών και αυτό ίσως τον έκανε, αργότερα, έναν μυστικοπαθή και εσωστρεφή νέο.

Φωτό: AP /Kirsty Wigglesworth

Αυτή η τραυματική παιδική ηλικία «μεταμόρφωσε» τον Le Carré σε έναν άνθρωπο –όπως το είχε θέσει ο ίδιος- που έπρεπε να προστατεύει τον εαυτό του από το ενδεχόμενο να τον «ανακαλύψουν». Η ικανότητά του να κρύβεται μέσα στο πλήθος θα του έδινε τα εφόδια για να γίνει, κάποια στιγμή, συνεργάτης των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, αλλά και να συνάψει ερωτική σχέση με τη γυναίκα του καλύτερού του φίλου. Από τα 25 του, ο μετέπειτα διάσημος συγγραφέας γνώριζε ήδη τον πιο σημαντικό κανόνα που θα αξιοποιούσε στη δουλειά του: «Τίποτα, απολύτως τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται».

Στην εφηβεία ήταν ήδη ικανός να αφήνει πίσω του αναπάντητα (για τους άλλους) ερωτήματα σε σχέση με τον εαυτό του, εγκαταλείποντας το Ντόρσετ της Αγγλίας για να σπουδάσει γερμανικά στο πανεπιστήμιο της Βέρνης, στην Ελβετία. Ο John Le Carré είχε πει στον συγγραφέα μυθιστορημάτων τρόμου Robert Harris ότι ως παιδί είχε σταλεί σε οικοτροφείο. Η σχέση του με τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον Tony, και η ανατροφή και των δύο τους δεν έμεινε ανεπηρέαστη από τη συμπεριφορά του πατέρα. «Η σκέψη να τον σκοτώνω με απασχολούσε από μικρό και μου ερχόταν πότε-πότε στο μυαλό ακόμα και μετά τον θάνατό του» είχε δηλώσει ο ίδιος. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Daily Mail, ο συγγραφέας φαντασιωνόταν να κόβει το κεφάλι του πατέρα του με ένα τσεκούρι.

Ως έφηβοι, εκείνος και ο Tony έπρεπε να εκπληρώνουν συχνά τα θελήματα του πατέρα Ronnie, ο οποίος τους έστελνε να εισπράξουν χρήματα από τους πιστωτές του. Αλλά αυτή δεν ήταν η μόνη τους αποστολή. Σε μια άλλη περίπτωση, ο Le Carré έπρεπε να διαβεβαιώσει έναν ηλικιωμένο διπλωμάτη και τη σύζυγό του ότι επρόκειτο να λάβουν την επιταγή με τα χρήματά τους. Και όσο ο πατέρας προσπαθούσε να πλουτίσει οργανώνοντας απάτες (ακόμα και υπογράφοντας αντίγραφα των βιβλίων του γιου του) και ενίοτε πληρώνοντας τις συνέπειες  καθώς ερχόταν αντιμέτωπος με τον νόμο, ο συγγραφέας -που έμελλε να γίνει μετρ κατασκοπικών μυθιστορημάτων- προσπαθούσε να επιβιώσει με τα τραύματα της παιδικής του ηλικίας.

Γεννημένος στο Πουλ, στο Ντόρσετ της Αγγλίας το 1931, ο λιγότερο γνωστός με το πραγματικό του ονοματεπώνυμο David Cornwell έλαβε τις βάσεις για μια καλή εκπαίδευση από τα πρώτα χρόνια της μαθητικής του ζωής. Αργότερα σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης και στο Λίνκολν Κόλετζ της Οξφόρδης, δίδαξε στο Ίτον για δύο χρόνια και έπειτα συνεργάστηκε με τις Βρετανικές μυστικές υπηρεσίες MI-5 και MI-6. Ο ίδιος άρχισε να καταπιάνεται με τη συγγραφή κατασκοπικών μυθιστορημάτων ενώ βρισκόταν στο Αμβούργο, υπηρετώντας στο Βρετανικό Διπλωματικό Σώμα.

Φωτό: AP /Alastair Grant

«Ο Κατάσκοπος που Γύρισε από το Κρύο», το φημισμένο βιβλίο του John Le Carré εκδόθηκε το 1963, εισπράττοντας θετικές κριτικές και σημειώνοντας εμπορική επιτυχία. Η καριέρα του ίδιου ως συνεργάτη των μυστικών υπηρεσιών του Ηνωμένου Βασιλείου έληξε έναν χρόνο αργότερα, καθώς η ταυτότητά του αποκαλύφθηκε από τον Βρετανό πρώην πράκτορα Kim Philby. Αυτή ήταν η αιτία και η αφορμή για να αφοσιωθεί ο Le Carré αποκλειστικά στη συγγραφή. Η συγγραφική του εξέλιξη ωστόσο δεν φέρνει την οικογενειακή ευτυχία. Ο γάμος του με  την πρώτη του σύζυγο, την Alison Ann Veronica Sharp – με την οποία απέκτησε τρεις γιους- δεν θα κρατήσει.

Στο μεταξύ, ο Le Carré  αναπτύσσει στενή φιλία με τον μυθιστοριογράφο και σεναριογράφο James Kennaway και τη σύζυγό του Susan, με την οποία αποκτά τελικά ερωτική σχέση. Το 1971 ο ίδιος χωρίζει από την Ann και έναν χρόνο αργότερα παντρεύεται τη Jane Eustace, με την οποία αποκτά άλλον έναν γιό.

Καθώς περνούν τα χρόνια, τα μυθιστορήματα  -σχεδόν όλα πρώτα σε πωλήσεις – συνεχίζουν να έρχονται το ένα μετά το άλλο. Ο John Le Carré έγραψε συνολικά δεκάδες. Αλλά ενώ η εμπορική επιτυχία ήταν εξασφαλισμένη, ο ίδιος δεν έγινε απόλυτα δεκτός στους κύκλους της λογοτεχνίας. Και αν αυτό τον απασχολούσε, δεν το άφηνε ποτέ να φανεί καθώς απέρριπτε τις τιμές για το πρόσωπό του και δήλωνε ότι δεν θα δεχόταν ποτέ να τον χρίσουν ιππότη. «Τρέφω βαθιά περιφρόνηση για το σύστημα», έλεγε ενώ αρνιόταν να επιτρέψει την συμπερίληψη των βιβλίων του σε λίστες για βραβεία όπως το Booker.

Το 2003 ενώθηκε με μια ομάδα συγγραφέων που δήλωναν την αντίθεσή τους στην εισβολή των Αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ μέσα από ένα δοκίμιο που είχε τον τίτλο «οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Τρελάθηκαν» («The United States Of America Has Gone Mad»).

Τα ζητήματα της προδοσίας και της περιπλοκότητας των ανθρώπινων σχέσεων εξακολουθούσαν να αποτελούν πηγή έμπνευσης για τα θέματα των βιβλίων του Le Carré, τα οποία τον ανέδειξαν ως έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς μυθιστορημάτων κατασκοπείας.

«Ο Επίμονος Κηπουρός», «Ο No1 καταζητούμενος», «Ο Ράφτης του Παναμά», «Και ο Κλήρος Έπεσε στον Σμάιλι», είναι μόνο μερικά ακόμη από τα βιβλία του Βρετανού συγγραφέα που τον έκαναν διάσημο σε ολόκληρο τον κόσμο. Όπως είναι γνωστό, πολλά από τα έργα του, ανάμεσά τους και «Ο Κατάσκοπος που Γύρισε από το Κρύο» έχουν μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη.

Σχετική είδηση: Πέθανε ο διάσημος συγγραφέας Τζον Λε Καρέ


Πηγές: dailymail.co.uk/ biblionet.gr/

Φωτογραφίες: Associated Press

 

www.ert.gr

Νικόλαος Περδικάρης