Χάβρη, η πόλη που ανακατασκευάστηκε από τον Ογκίστ Περέ

Η Χάβρη είναι ένα από τα τέσσερα μεγαλύτερα λιμάνια  της Γαλλίας. Η θέση της στην ατλαντική ακτή της Ευρώπης υπήρξε κομβική για την επικοινωνία με τον  Νέο Κόσμο. Ο ανηλεής βομβαρδισμός της κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο την ερείπωσε. Ανοικοδομήθηκε από τον Ογκίστ Περέ.

Η Χάβρη βρίσκεται στην Άνω Νορμανδία, στο στενό της Μάγχης.  Χτισμένη στις εκβολές του Σηκουάνα, υπήρξε ανέκαθεν στρατηγικής σημασίας τοποθεσία για την πρόσβαση στο εσωτερικό της Γαλλίας, προς τη Ρουέν και το Παρίσι.  Λόγω της μορφολογίας των εκβολών  του Σηκουάνα και των ελών της περιοχής μόλις στις αρχές του 16ου αιώνα αποφασίστηκε η κατασκευή του λιμανιού της πόλης.

Μετά την ανακάλυψη της Αμερικής το λιμάνι της Χάβρης εξελίχθηκε σε σημαντικότατο συγκοινωνιακό κόμβο. Το 1541, ο Φραγκίσκος Α΄ ανέθεσε στον ιταλό αρχιτέκτονα Μπελαρμάτο να σχεδιάσει την επέκταση της πόλης. Έτσι, προστέθηκε η συνοικία του Σεν Φρανσουά, η οποία σχεδιάστηκε βάσει πολεοδομικών σχεδίων που είχαν εκπονηθεί στη διάρκεια της Αναγέννησης.

Τον 17ο αιώνα, μέσω της Χάβρης διακινούνταν πλήθος εμπορικών αγαθών από και προς την Αμερική και την Αφρική.  Ο υπουργός Κολμπέρ διέταξε τη δημιουργία οπλοστασίου και τη μεταφορά της αποβάθρας στην περιοχή Περεϊ, απ’ όπου το 1779 ο Λαφαγιέτ ξεκίνησε με το στόλο του για την Αμερική.

Στα τέλη του 18ου αιώνα, η Χάβρη ήταν ένα από τα τέσσερα βασικά λιμάνια της Γαλλίας. Το 1786 ανατέθηκε στον μηχανικό Φρανσουά-Λοράν Λεμαντέ η εκπόνηση και η εφαρμογή νέου σχεδίου πόλης, το οποίο όμως, λόγω της Επανάστασης, ολοκληρώθηκε μόλις το 1830.

Το 1847, η Χάβρη συνδέθηκε σιδηροδρομικώς με τη Ρουέν και το Παρίσι. Πέντε χρόνια αργότερα κατεδαφίστηκε η παλαιά οχύρωση για να επεκταθεί η πόλη. Ο πληθυσμός της έφτασε τους 60.000 κατοίκους. Τότε ιδρύθηκαν ναυτιλιακές εταιρείες, τα καράβια των οποίων  πραγματοποιούσαν υπερατλαντικά ταξίδια.

Κατά την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στη Χάβρη ζούσαν 190.000 άνθρωποι. Με το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το λιμάνι της χρησιμοποιήθηκε από τον αγγλικό στρατό για την τροφοδοσία των δυνάμεών του στην ηπειρωτική Ευρώπη. Αυτό είχε ως συνέπεια να βομβαρδιστεί άγρια η πόλη από τους Γερμανούς. Οι Άγγλοι την εγκατέλειψαν τον Μάιο του 1940. Ακολούθησε εκεχειρία και η πόλη καταλήφθηκε από τους Γερμανούς, οι οποίοι σχεδίαζαν να επιτεθούν στη Βρετανία. Αυτήν τη φορά, οι Άγγλοι βομβάρδισαν το λιμάνι, με αποτέλεσμα να καταστραφούν τα ναυπηγεία της πόλης. Έως και τον Σεπτέμβριο του 1944, η Χάβρη ήταν πάντα στο στόχαστρο των Συμμαχικών Αεροπορικών Δυνάμεων. Το κέντρο της καταστράφηκε ολοσχερώς.

Ογκίστ Περέ  (Auguste Perret)

Το τέλος του πολέμου βρήκε την ερειπωμένη πόλη με 80.000 άστεγους. Αποφασίστηκε άμεσα η ανοικοδόμησή της. Το καλοκαίρι του 1944 ανατέθηκε στην αρχιτεκτονική ομάδα του Ογκίστ Περέ (1874-1954) αυτό το δύσκολο έργο. Ο Περέ είχε σπουδάσει τη Σχολή Καλών τεχνών, την οποία όμως δεν τελείωσε, γιατί δεν θα μπορούσε να ενεργεί ως ανάδοχος δημοσίων έργων, εκπροσωπώντας την οικογενειακή επιχείρηση που διηύθυνε. Ο Περέ ήταν πιστός στο πνεύμα του κλασικισμού και διέθετε πολύ καλή γνώση των τεχνικών επιτευγμάτων του 19ου αιώνα. Επίσης, είχε αποκτήσει μεγάλη πείρα όσον αφορά τη χρήση του ενισχυμένου σκυροδέματος. Ορισμένα από τα πρώιμα αρχιτεκτονικά του σχέδια, όπως και τα διαμερίσματα της οδού Φραγκλίνου στο Παρίσι (1903) και ο ναός της Παναγίας στο Λε Ρενσί (1923), είχαν επαινεθεί ως αριστουργήματα του πρώιμου μοντερνισμού.

Τα έργα ανοικοδόμησης του ερειπωμένου τμήματος της Χάβρης διήρκεσαν από το 1945 έως το 1964. Η ανάπλαση συνδύασε την αναπαράσταση του προηγούμενου σχεδίου πόλεως και των σωζόμενων ιστορικών οικοδομημάτων με τις σύγχρονες για κείνη την εποχή αντιλήψεις πολεοδομικού σχεδιασμού και δομικής τεχνολογίας. Αποτελεί μοναδικό μεταπολεμικό παράδειγμα αστικής σχεδίασης και αρχιτεκτονικής, το οποίο βασίζεται στην ενιαία μεθοδολογία και τη χρήση των προκατασκευών, στη συστηματική χρήση αρθρωτών στοιχείων και την εκμετάλλευση των δυνατοτήτων  του σκυροδέματος.

Ξ θρησκευτική ευλάβεια συναντά  τη σύγχρονη αρχιτεκτονική στο ναό του Αγίου Ιωσήφ (St Joseph), έργο του Ογκίστ Περέ. 

Τα έξοδα γι’ αυτό το κολοσσιαίων διαστάσεων έργο καλύφθηκαν από τη Ζώνη Προστασίας Αστικής και Περιφερειακής  Αρχιτεκτονικής  Κληρονομίας, από άλλα κονδύλια του γαλλικού κράτους και από πόρους του δήμου Χάβρης.

Το 2005 η Χάβρη ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, λόγω της συνύπαρξης του παλαιού σχεδίου της πόλης και των ιστορικών της δομών με τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και πολεοδομία.

Η γέφυρα της Νορμανδίας (Pont de Normandie) είναι καλωδιωτή οδογέφυρα επί του ποταμού Σηκουάνα, η οποία ενώνει τις πόλεις Χάβρη και Ονφλέρ της Νορμανδίας, στη βόρειο Γαλλία. Το συνολικό της μήκος φτάνει τα 2.143,21 μ., ενώ το μακρύτερο «άνοιγμα» μεταξύ των πείρων της μετρά 856 μ., κάνοντάς την μία από τις μεγαλύτερες σε μήκος καλωδιωτές γέφυρες του κόσμου. Η χρήση της είναι οδική, διαθέτει ωστόσο μια επιπλέον λωρίδα ανά κατεύθυνση αποκλειστικά για πεζούς και ποδηλάτες, χωρίς να υπόκεινται σε τέλη διοδίων.