Τα αντιοξειδωτικά είναι ενώσεις που εξουδετερώνουν την αρνητική επίδραση του οξυγόνου. Στα τρόφιμα τα αντιοξειδωτικά εμποδίζουν την οξείδωση των διαφόρων συστατικών τους. Η οξείδωση των τροφίμων έχει ως αποτέλεσμα, για παράδειγμα, το ανεπιθύμητο καφέ χρώμα ή την άσχημη οσμή και γεύση, γνωστή ως τάγγισμα.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ενώσεις που αντιδρούν με το οξυγόνο και έτσι εξουδετερώνουν τις αρνητικές συνέπειες.
Στο ανθρώπινο σώμα τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν τα ζωτικά κυτταρικά συστατικά, αδρανοποιώντας τις βλαβερές συνέπειες των “ελεύθερων ριζών”, φυσικά βιοπροιόντα του κυτταρικού μεταβολισμού. Οι ελεύθερες ρίζες σχηματίζονται, είτε από τον μεταβολισμό του οξυγόνου, είτε από τις καύσεις του οργανισμού.
Αυτά μεταφέρονται μέσω των κυττάρων, διαταράσσοντας τη δομή άλλων μορίων και προκαλώντας κυτταρική βλάβη. Τέτοια κυτταρική βλάβη πιστεύεται ότι συντελεί στη γήρανση και σε διάφορα προβλήματα υγείας. Παραδείγματα αντιοξειδωτικών τα οποία είναι ενεργά στον ανθρώπινο οργανισμό είναι η βιταμίνη Α, C και Ε, καθώς και η πολυφαινόλες (μια ομάδα χημικών ενώσεων στα φυτά όπως στο τσάι και τα φρούτα).
Τα αντιοξειδωτικά μπορούν να ταξινομηθούν στις παρακάτω κατηγορίες:
- Ενδογενή αντιοξειδωτικά συστήµατα π.χ. GSH γλουταθειόνη, καταλάση ή δισµουτάση του ανιόντος υπεροξειδίου (S.O.D.), αφυδρογονάση της 6-φωσφορικής γλυκόζης (G-6-PD)
- Άλλες ενδογενείς αντιοξειδωτικές ουσίες π.χ. αλβουµίνη, ουρικό οξύ, χολερυθρίνη.
- Αντιοξειδωτικές βιταµίνες (π.χ. βιτ. Ε, C, καροτενοειδή)
- Άλλα αντιοξειδωτικά που προσλαμβάνονται µε την διατροφή π.χ. συνένζυμο Q10, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, κυστείνη, σελήνιο, ψευδάργυρος, φλαβονοειδή
Ο Αμερικάνικος Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων, έχει δημοσιεύσει έναν κατάλογο με τις 10 σπουδαιότερες αντιοξειδωτικές τροφές. Πρόκειται για τροφές που καταπολεμούν το οξειδωτικό στρες και τις οξειδωτικές βλάβες που προκαλούνται στο σώμα μας καθόλη τη διάρκεια της ζωής μας. Είναι ζωτικής σημασίας να εκμεταλλευόμαστε οτιδήποτε έχουμε στη διάθεσή μας, προκειμένου να προστατεύσουμε την υγεία μας.
Οι 10 σπουδαιότερες είναι:
1.τα μικρά κόκκινα φασόλια
2.τα άγρια φραγκοστάφυλα
3.τα κόκκινα φασόλια kidney
4.τα φασόλια pinto
5.τα μύρτιλα
6.τα κράνα
7.οι αγκινάρες
8.τα βατόμουρα
9.τα δαμάσκηνα
10.τα σμέουρα
Πρόκειται για τροφές πολύχρωμες. Το χρώμα τους, υποδηλώνει την ύπαρξη φυτοχημικών ή αντιοξειδωτικών ουσιών. Κάθε χρώμα καταπολεμά τη διαδικασία της γήρανσης με διαφορετικό τρόπο. Όσο μεγαλύτερη η ποικιλία των καταναλωθέντων τροφών τόσο το καλύτερο για την υγεία σας.