Η Ελλάδα ζει πλέον στους ρυθμούς του κοροναϊού καθώς τα κρούσματα αυξάνονται και είναι σίγουρο ότι τις επόμενες ώρες θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο.
Κι αν ο φόβος που επικρατεί είναι μήπως υπάρξουν θύματα, το πρώτο «θύμα» είναι η οικονομία καθώς οι επιπτώσεις από την εξάπλωση του ιού στη χώρα μας δεν μπορούν να υπολογιστούν. Οπως δεν μπορεί κανείς να υπολογίσει τι θα συμβεί σε οικονομικό επίπεδο αν ο κοροναϊός συνεχίσει να μας ταλαιπωρεί και μετά το Πάσχα, όταν θα ξεκινήσει η τουριστική περίοδος.
Εκατομμύρια ξένοι φτάνουν στη χώρα μας κάθε χρόνο και είναι αμφίβολο πόσοι θα ακυρώσουν τις διακοπές τους, όχι τόσο γιατί η Ελλάδα είναι από τις «επικίνδυνες» χώρες, αλλά γιατί σε τέτοιες περιπτώσεις οι επισκέπτες μένουν στα σπίτια τους και δεν μετακινούνται εύκολα.
Ιδιαίτερα από την Κίνα είναι αμφίβολο πόσοι τουρίστες θα έρθουν από τους 200 χιλιάδες και πλέον που έρχονται κάθε χρόνο. Ηδη στη Σαντορίνη έχουν ακυρωθεί δεκάδες γάμοι που πραγματοποιούν Κινέζοι οι οποίοι αφήνουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό στη χώρα μας.
Ακυρώσεις εκδηλώσεων, συνεδρίων ή άλλων γεγονότων στα οποία συναθροίζεται κόσμος αναμένεται να γίνουν το επόμενο χρονικό διάστημα, γεγονός που θα έχει πολλαπλές συνέπειες σε πολλούς κλάδους.
Για παράδειγμα, συνεδριακοί χώροι και ξενοδοχεία που κλείνονται για τη φιλοξενία εκδηλώσεων και επισκεπτών θα υποστούν μεγάλη οικονομική ζημιά σε περίπτωση που γίνουν ακυρώσεις λόγω της νόσου. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα, ειδικά την άνοιξη, γίνονται δεκάδες συνέδρια με χιλιάδες επισκέπτες και από το εξωτερικό. Ενδεχόμενο «πάγωμα» όλων αυτών των εκδηλώσεων προκαλεί ήδη τρόμο στους ιδιοκτήτες των συνεδριακών χώρων και των ξενοδοχείων, κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Τεράστια είναι η οικονομική ζημιά από την ακύρωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα.
«Αποφασίζουμε τη ματαίωση των εκδηλώσεων για το καρναβάλι σε όλη την Ελλάδα όπως κάνουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες», δήλωσε ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας.
Τέσσερις μόνο ημέρες πριν από τις Απόκριες και δεκάδες πόλεις σε όλη τη χώρα διοργάνωναν καρναβάλια προσελκύοντας χιλιάδες επισκέπτες. Κάτι τέτοιο πλέον είναι αδύνατο να γίνει και ήδη καταγράφονται ακυρώσεις σε ξενοδοχειακές μονάδες καθώς κανείς δεν θέλει να ρισκάρει μετακινήσεις.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα υπάρχει ασφαλώς στην Πάτρα η οποία από το περίφημο Καρναβάλι της εισπράττει εκατομμύρια κάθε χρόνο. Μόνο το τριήμερο των Αποκρεών υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 80.000 επισκέπτες πηγαίνουν στην πόλη ενώ περισσότεροι από 40 χιλιάδες είναι οι καρναβαλιστές που παρελαύνουν. Τα έσοδα είναι ανυπολόγιστα και μοιράζονται σε ξενοδοχεία, καταστήματα, χώρους εστίασης κ.λπ. Η πληρότητα στα ξενοδοχεία είχε αγγίξει το 100%, όμως, η ακύρωση των εκδηλώσεων πλέον προκαλεί μεγάλη αιμορραγία στους επαγγελματίες. Ηδη από την Πάτρα ακούγονται φωνές απόγνωσης για την καταστροφή που θα υποστούν, αν και μερικοί εκτιμούν ότι τελικά οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν.
Η Πάτρα, λόγω του λιμανιού της και της σύνδεσης με την Ιταλία, έχει μπει στο μικροσκόπιο τις τελευταίες ημέρες.
Τα σούπερ μάρκετ
Οι… κερδισμένοι του κοροναϊού φαίνεται να είναι τα λιανικά καταστήματα και δη τα σούπερ μάρκετ καθώς το τελευταίο διήμερο παρατηρούνται ουρές στα ταμεία και άδεια ράφια. Οι καταναλωτές σπεύδουν να αγοράσουν είδη πρώτης ανάγκης, κι όχι μόνο, αυξάνοντας τους τζίρους των εμπόρων. Κι ακόμη δεν έχει επικρατήσει πανικός αντίστοιχος άλλων χωρών όπου τα κρούσματα είναι περισσότερα.
Χιλιάδες είναι τέλος οι μάσκες και τα αντισηπτικά και καθαριστικά χεριών που έχουν πουληθεί στα φαρμακεία.
Ερευνα Alpha Bank
Ανησυχία για τις επιπτώσεις στον τουρισμό από τον ιό, εκφράζει στην έκθεσή της η Alpha Bank. Οπως αναφέρει συγκεκριμένα:
Το σημείο εκκίνησης για τη διερεύνηση των πιθανών επιπτώσεων της επιδημίας του Covid-19 στον ελληνικό και ευρωπαϊκό τουρισμό, είναι η σύγκρισή της με την επιδημία του ιού SARS που εκδηλώθηκε το 2003 στην Κίνα. Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, ο ιός Covid-19 φαίνεται να είναι περισσότερο μολυσματικός, παρά το γεγονός ότι ο δείκτης θνητότητάς του (3,4% με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία), είναι χαμηλότερος από τον αντίστοιχο του SARS (11%). Επιπλέον, στην πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τουρισμού (European Travel Commission, Quarterly Report, Q4/2019), αναφέρεται ότι την περίοδο της επιδημίας του SARS, οι αφίξεις τουριστών από την Κίνα σε ευρωπαϊκούς προορισμούς υποχώρησαν κατά 7% και αντίστοιχα από άλλες ασιατικές χώρες κατά 8%. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικοί παράγοντες που καθιστούν τη σύγχρονη επιδημία περισσότερο επώδυνη.
Πρώτον, η Κίνα σήμερα αντιπροσωπεύει το 16% του παγκόσμιου ΑΕΠ, έναντι 4% κατά τη διάρκεια της επιδημίας του SARS. Δεύτερον, η διαφαινόμενη εξάπλωση στη γειτονική Ιταλία και η δημιουργία ανησυχιών, ενδέχεται να πλήξει σημαντικά τις αερομεταφορές ακόμη και ενδοευρωπαϊκά. Σύμφωνα με την International Air Transport Association (IATA), η μειωμένη επιβατική κίνηση αναμένεται να προκαλέσει απώλειες εσόδων στον κλάδο των αερομεταφορών, της τάξης των $29,3 δισ. το 2020. Από την άλλη πλευρά είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι στην Ελλάδα το 85% περίπου των επισκέψεων τουριστών διεξάγεται κατά την περίοδο Μαΐου – Οκτωβρίου.
Το εποχικό αυτό πρότυπο δίδει τη δυνατότητα απορρόφησης των αρχικών κραδασμών στις τουριστικές ροές, ενώ παράλληλα οι υψηλές θερμοκρασίες της περιόδου αυτής εξασθενούν τη δυνατότητα μετάδοσης του ιού.
Η συνεισφορά του τουρισμού στην οικονομία
Η συνεισφορά του τουρισμού στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας μας είναι πολύ σημαντική, καθώς σύμφωνα με το World Travel & Tourism Council, εκτιμάται ότι η άμεση συμβολή του κλάδου υπερέβη το 10% του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος το 2018, ενώ η συνολική συμβολή του, συμπεριλαμβανομένης και της έμμεσης και της επαγόμενης (ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, δαπάνες για την αγορά προϊόντων υπηρεσιών, δαπάνες απασχολούμενων του κλάδου), ξεπέρασε το 20%. Η πρόβλεψη του ίδιου οργανισμού είναι ότι το 2028, η συνολική συμβολή του τουρισμού θα ανέλθει σε 22,7% του ΑΕΠ.
Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των αφίξεων, ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε την προηγούμενη εβδομάδα η Τράπεζα της Ελλάδος, ήταν ηπιότερος σε σύγκριση με τα προηγούμενα έξι έτη (2019: +4,1%, έναντι +11,8% κατά μέσο όρο το διάστημα 2013-2018). Αναφορικά με την προέλευση των τουριστών στη χώρα μας, ενισχύθηκαν ελαφρώς οι αφίξεις από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς το ποσοστό τους διαμορφώθηκε σε 29,7%, από 29,0% το 2018. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τους επισκέπτες από τις ΗΠΑ (+7,4% το 2019), παράγοντες όπως ο ισχυρός ρυθμός αύξησης της απασχόλησης και ως εκ τούτου τα χαμηλά ποσοστά ανεργίας, η αύξηση των μισθών και η ενίσχυση του δολαρίου έναντι του ευρώ, κατέστησαν τους ευρωπαϊκούς προορισμούς ιδιαίτερα ελκυστικούς για τους Αμερικανούς ταξιδιώτες (European Travel Commission, European Tourism, Trends & Prospects, Φεβρουάριος 2020).
Σημαντικά επωφελήθηκαν, εκτός από την Ελλάδα και οι υπόλοιπες χώρες της Νότιας Ευρώπης και της Μεσογείου, με τις αφίξεις από τις ΗΠΑ να έχουν αυξηθεί το 2019 κατά 30% στην Τουρκία, 27% στην Κύπρο και 26% στο Μαυροβούνιο. Αξιοσημείωτη άνοδο σημείωσε το 2019 και η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο (+18,9%), ενώ το 2018 είχε καταγραφεί μείωση σε ετήσια βάση (-2,0%), παρά την αβεβαιότητα που επικράτησε κατά τη διάρκεια του έτους σχετικά με την έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και την κατάρρευση της βρετανικής εταιρείας Thomas Cook, ενός από τα μεγαλύτερα ταξιδιωτικά πρακτορεία παγκοσμίως. Παρά την ηπιότερη αύξηση των τουριστικών αφίξεων το 2019 σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, η άνοδος των ταξιδιωτικών εισπράξεων ήταν ισχυρή, καθώς ο ρυθμός αύξησής τους ανήλθε σε 12,8%, έναντι 7,7% ετησίως, κατά μέσο όρο μεταξύ 2013 και 2018. Αυξημένη κατά 8,5% ήταν και η δαπάνη ανά ταξίδι των μη κατοίκων στην Ελλάδα, η οποία διαμορφώθηκε σε €563,9, από €519,6 το 2018. Επιπλέον, ισχυροί ήταν και οι ρυθμοί αύξησης των ταξιδιωτικών εισπράξεων ανά χώρα προέλευσης, με τα έσοδα από το Ηνωμένο Βασίλειο να έχουν αυξηθεί κατά 31,9%, από τη Ρωσία κατά 27,3% και από τις ΗΠΑ κατά 14,2%. Παράλληλα, παρά την πτώση των αφίξεων από τη Γερμανία, οι αντίστοιχες εισπράξεις μειώθηκαν οριακά (- 0,2%).