Σε καιρούς όπου η οικολογική, αλλά και η ενεργειακή κρίση καλπάζει -ιδίως στην Ελλάδα, που, με την εγκατάλειψη του λιγνίτη, αντιμετωπίζει και την επιπρόσθετη απειλή της ενεργειακής εξάρτησης- οι πόλεις καλούνται να παίξουν μείζονα ρόλο στην αλλαγή του τρόπου παραγωγής ενέργειας. Κυρίως, διευκολύνουν στην εφαρμογή πρακτικών που συνδυάζουν την οικολογική βιωσιμότητα με το οικονομικό κριτήριο, γεγονός που είναι σπάνιο ακόμα σε ό,τι αφορά στην αγορά των ανανεώσιμων, και στην εσφαλμένη επικέντρωσή της στα μεγαπάρκα ηλιακής/αιολικής ενέργειας.
Οι πόλεις προσφέρουν την δυνατότητα για ένα μοντέλο που είναι περισσότερο αποκεντρωμένο και κοινωνιοκεντρικό. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό θα παίξουν οι Δήμοι, που καλούνται να εφαρμόσουν καινοτόμες πρακτικές: Ηλιακά, και μικροαιολικά συστήματα εφαρμοσμένα στις δημοτικές υποδομές, που τελούν σε διασύνδεση με το κεντρικό δίκτυο αναπληρώνοντας μέρος της ενέργειας που καταναλώνεται· έξυπνα δίκτυα για την εξοικονόμηση της ενέργειας που χάνεται κατά την μεταφορά· γεωθερμικά συστήματα που εγκαθίστανται στις πρασιές και προσφέρουν θέρμανση στις πέριξ πολυκατοικίες· παραγωγή βιομεθανίου θέρμανσης με την επεξεργασία των οργανικών απορριμμάτων, που συλλέγονται ξεχωριστά.
Η εφαρμογή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσα στις πόλεις αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, και όχι μόνον από οικολογικής πλευράς. Δημιουργεί ένα πεδίο για την ανάπτυξη της μικρής και μεσαίας ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, των συνεταιρισμών, της κοινωνικής επιχειρηματικότητας των Δήμων, μειώνοντας παράλληλα το λειτουργικό τους κόστους. Ενώ βέβαια συμβάλλει και στην εθνική ενεργειακή αυτάρκεια, ένα ζήτημα που τόσο ταλανίζει την χώρα κατά τα τελευταία χρόνια.
Πρόκειται, πραγματικά, για μια μεγάλη ευκαιρία ώστε η τοπική αυτοδιοίκηση να αναλάβει δράση ενισχύοντας έτσι την οικολογική, την ενεργειακή αλλά και την κοινωνική της πολιτική. Ακόμα περισσότερο, αν εμπλέξει πανεπιστημιακά ιδρύματα ή/και ερευνητικά κέντρα, όπου υπάρχουν, για την έρευνα και την εξέλιξη αυτών των πρακτικών προς αναζήτηση καινοτομιών, ή αν επιδιώξει να δώσει και μια παραγωγική διάσταση στην πολιτική της ευνοώντας έτσι στην ανάπτυξη της κατασκευής εγχώριου εξοπλισμού παραγωγής ΑΠΕ.
Εμείς ως Μένουμε Θεσσαλονίκη, αναφερθήκαμε ήδη συνοπτικά στο 1ο Δημοτικό Συμβούλιο σε αυτήν την προοπτική, ενώ θα το κάνουμε πολύ πιο συστηματικότερα κατά τα επόμενα. Στο παρόν δημοσίευμα, παρουσιάζουμε φωτογραφικά, κάποια παραδείγματα παρόμοιων πρακτικών, που εφαρμόζουν πόλεις σε όλο τον κόσμο.
ΠΟΡΤΣΜΟΥΘ | ΑΓΓΛΙΑ
Ηλιακά πάνελ εγκατεστημένα στην οροφή του κτηρίου όπου στεγάζεται το δημοτικό συμβούλιο της πόλης. Εκεί, ο Δήμος όχι μόνον έχει υιοθετήσει τέτοιες πρακτικές, αλλά ενθαρρύνει με επιδοτήσεις την επέκτασή τους στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ | ΗΠΑ
Ηλιακά πάνελ στην οροφή του Μουσείου Επιστημών της πόλης του Σαν Φρανσίσκο. Το Μουσείο παράγει το 60% της ενέργειας που καταναλώνει από μόνο του.
ΦΡΑΪΜΠΟΥΡΓΚ | ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Μονάδα επεξεργασίας οργανικών απορριμμάτων, και μετατροπής τους σε μεθάνιο. Το Φράιμπουργκ είναι γνωστή ως η μητρόπολη των εναλλακτικών μορφών ενέργειας στην Γερμανία αλλά και στην Ευρώπη. Στο Φράιμπουργκ ανακυκλώνουν 36.000 τόννους βιομάζας (προερχόμενης αποκλειστικά από νοικοκυριά).
ΜΠΟΥΣΑΝ | ΚΟΡΕΑ
Οι τοπικές αρχές εισήγαγαν υβριδικό φωτισμό, με Led, σε στύλους που παράγουν ταυτόχρονα ηλιακή και αιολική ενέργεια. Το παραγόμενο ρεύμα απορροφάται στο κεντρικό δίκτυο, και το κέρδος συμψηφίζεται με το κόστος του φωτισμού, συμβάλλοντας έτσι στην σημαντική εξοικονόμηση πόρων.
ΣΑΟΥΘΑΜΠΤΟΝ | ΑΓΓΛΙΑ
H μονάδα που εμφανίζεται στην φωτογραφία παράγει θερμότητα και την διανέμει στο προάστιο που είναι εγκατεστημένο. Χρησιμοποιεί ένα μείγμα γεωθερμικής ενέργειας (που παράγεται μέσα από σωλήνες που βυθίζονται σε αρκετό βάθος) και ενέργειας που παράγεται από μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας, που λειτουργούν με φυσικό αέριο, και εκμεταλλεύονται για τη θέρμανση το ζεστό νερό που προκύπτει κατά την διαδικασία παραγωγής ηλεκτρισμού. Σήμερα εξυπηρετεί πάνω από 2.500 οικιακούς πελάτες, γραφεία, σούπερ μάρκετ, ένα νοσοκομείο, ένα πανεπιστήμιο και πολλά, πολλά άλλα.
Σχόλια
Σε καιρούς όπου η οικολογική, αλλά και η ενεργειακή κρίση καλπάζει -ιδίως στην Ελλάδα, που, με την εγκατάλειψη του λιγνίτη, αντιμετωπίζει και την επιπρόσθετη απειλή της ενεργειακής εξάρτησης- οι πόλεις καλούνται να παίξουν μείζονα ρόλο στην αλλαγή του τρόπου παραγωγής ενέργειας. Κυρίως, διευκολύνουν στην εφαρμογή πρακτικών που συνδυάζουν την οικολογική βιωσιμότητα με το οικονομικό κριτήριο, γεγονός που είναι σπάνιο ακόμα σε ό,τι αφορά στην αγορά των ανανεώσιμων, και στην εσφαλμένη επικέντρωσή της στα μεγαπάρκα ηλιακής/αιολικής ενέργειας.
Οι πόλεις προσφέρουν την δυνατότητα για ένα μοντέλο που είναι περισσότερο αποκεντρωμένο και κοινωνιοκεντρικό. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό θα παίξουν οι Δήμοι, που καλούνται να εφαρμόσουν καινοτόμες πρακτικές: Ηλιακά, και μικροαιολικά συστήματα εφαρμοσμένα στις δημοτικές υποδομές, που τελούν σε διασύνδεση με το κεντρικό δίκτυο αναπληρώνοντας μέρος της ενέργειας που καταναλώνεται· έξυπνα δίκτυα για την εξοικονόμηση της ενέργειας που χάνεται κατά την μεταφορά· γεωθερμικά συστήματα που εγκαθίστανται στις πρασιές και προσφέρουν θέρμανση στις πέριξ πολυκατοικίες· παραγωγή βιομεθανίου θέρμανσης με την επεξεργασία των οργανικών απορριμμάτων, που συλλέγονται ξεχωριστά.
Η εφαρμογή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσα στις πόλεις αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, και όχι μόνον από οικολογικής πλευράς. Δημιουργεί ένα πεδίο για την ανάπτυξη της μικρής και μεσαίας ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, των συνεταιρισμών, της κοινωνικής επιχειρηματικότητας των Δήμων, μειώνοντας παράλληλα το λειτουργικό τους κόστους. Ενώ βέβαια συμβάλλει και στην εθνική ενεργειακή αυτάρκεια, ένα ζήτημα που τόσο ταλανίζει την χώρα κατά τα τελευταία χρόνια.
Πρόκειται, πραγματικά, για μια μεγάλη ευκαιρία ώστε η τοπική αυτοδιοίκηση να αναλάβει δράση ενισχύοντας έτσι την οικολογική, την ενεργειακή αλλά και την κοινωνική της πολιτική. Ακόμα περισσότερο, αν εμπλέξει πανεπιστημιακά ιδρύματα ή/και ερευνητικά κέντρα, όπου υπάρχουν, για την έρευνα και την εξέλιξη αυτών των πρακτικών προς αναζήτηση καινοτομιών, ή αν επιδιώξει να δώσει και μια παραγωγική διάσταση στην πολιτική της ευνοώντας έτσι στην ανάπτυξη της κατασκευής εγχώριου εξοπλισμού παραγωγής ΑΠΕ.
Εμείς ως Μένουμε Θεσσαλονίκη, αναφερθήκαμε ήδη συνοπτικά στο 1ο Δημοτικό Συμβούλιο σε αυτήν την προοπτική, ενώ θα το κάνουμε πολύ πιο συστηματικότερα κατά τα επόμενα. Στο παρόν δημοσίευμα, παρουσιάζουμε φωτογραφικά, κάποια παραδείγματα παρόμοιων πρακτικών, που εφαρμόζουν πόλεις σε όλο τον κόσμο.
ΠΟΡΤΣΜΟΥΘ | ΑΓΓΛΙΑ
Ηλιακά πάνελ εγκατεστημένα στην οροφή του κτηρίου όπου στεγάζεται το δημοτικό συμβούλιο της πόλης. Εκεί, ο Δήμος όχι μόνον έχει υιοθετήσει τέτοιες πρακτικές, αλλά ενθαρρύνει με επιδοτήσεις την επέκτασή τους στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ | ΗΠΑ
Ηλιακά πάνελ στην οροφή του Μουσείου Επιστημών της πόλης του Σαν Φρανσίσκο. Το Μουσείο παράγει το 60% της ενέργειας που καταναλώνει από μόνο του.
ΦΡΑΪΜΠΟΥΡΓΚ | ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Μονάδα επεξεργασίας οργανικών απορριμμάτων, και μετατροπής τους σε μεθάνιο. Το Φράιμπουργκ είναι γνωστή ως η μητρόπολη των εναλλακτικών μορφών ενέργειας στην Γερμανία αλλά και στην Ευρώπη. Στο Φράιμπουργκ ανακυκλώνουν 36.000 τόννους βιομάζας (προερχόμενης αποκλειστικά από νοικοκυριά).
ΜΠΟΥΣΑΝ | ΚΟΡΕΑ
Οι τοπικές αρχές εισήγαγαν υβριδικό φωτισμό, με Led, σε στύλους που παράγουν ταυτόχρονα ηλιακή και αιολική ενέργεια. Το παραγόμενο ρεύμα απορροφάται στο κεντρικό δίκτυο, και το κέρδος συμψηφίζεται με το κόστος του φωτισμού, συμβάλλοντας έτσι στην σημαντική εξοικονόμηση πόρων.
ΣΑΟΥΘΑΜΠΤΟΝ | ΑΓΓΛΙΑ
H μονάδα που εμφανίζεται στην φωτογραφία παράγει θερμότητα και την διανέμει στο προάστιο που είναι εγκατεστημένο. Χρησιμοποιεί ένα μείγμα γεωθερμικής ενέργειας (που παράγεται μέσα από σωλήνες που βυθίζονται σε αρκετό βάθος) και ενέργειας που παράγεται από μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας, που λειτουργούν με φυσικό αέριο, και εκμεταλλεύονται για τη θέρμανση το ζεστό νερό που προκύπτει κατά την διαδικασία παραγωγής ηλεκτρισμού. Σήμερα εξυπηρετεί πάνω από 2.500 οικιακούς πελάτες, γραφεία, σούπερ μάρκετ, ένα νοσοκομείο, ένα πανεπιστήμιο και πολλά, πολλά άλλα.